KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 11 kwietnia 2024

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Napływające informacje zasadniczo pokrywają się z naszą wcześniejszą oceną średniookresowych perspektyw inflacji. Nastąpił dalszy spadek inflacji, pod wpływem niższej inflacji cen żywności i towarów. Większość miar inflacji bazowej słabnie, tempo wzrostu płac stopniowo się zmniejsza, a firmy pokrywają część rosnących kosztów pracy z zysków. Warunki finansowania pozostają zaostrzone, a wcześniejsze podwyżki stóp procentowych wciąż hamują popyt, co przyczynia się do spadku inflacji. Ale wewnętrzna presja cenowa jest silna i utrzymuje inflację cen usług na wysokim poziomie.

Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Uważamy, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które wnoszą istotny wkład w trwający proces dezinflacji. W przyszłych decyzjach dopilnujemy, by podstawowe stopy procentowe EBC pozostały wystarczająco restrykcyjne tak długo, jak będzie to konieczne. Gdyby aktualna ocena perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej miała dalej umocnić nas w przekonaniu, że inflacja trwale zbliża się do poziomu docelowego, należałoby złagodzić obecną restrykcyjną politykę pieniężną. Tak czy inaczej będziemy nadal ustalać odpowiedni stopień i czas trwania restrykcyjności w oparciu o dane i na bieżąco z posiedzenia na posiedzenie i nie deklarujemy wstępnie określonego poziomu stóp.

Podjęte dziś decyzje są przedstawione w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Wytłumaczę teraz bardziej szczegółowo, jak oceniamy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Gospodarka w pierwszym kwartale pozostała słaba. O ile wydatki na usługi są odporne, o tyle firmy produkcyjne stoją w obliczu słabego popytu i produkcja jest wciąż stłumiona, zwłaszcza w sektorach energochłonnych. Badania ankietowe wskazują, że w tym roku nastąpi stopniowe ożywienie, do którego głównie przyczynią się usługi. Oczekuje się, że będzie ono podtrzymywane przez rosnące dochody realne, wynikające z niższej inflacji, wyższe płace i lepsze warunki wymiany handlowej. Ponadto, wraz z ożywieniem gospodarki światowej i przesunięciem wydatków dalej w kierunku dóbr handlowych, dynamika eksportu strefy euro w najbliższych kwartałach powinna przyspieszyć. Poza tym hamujący wpływ polityki pieniężnej na popyt powinien się z czasem osłabiać.

Stopa bezrobocia znajduje się na najniższym poziomie od wprowadzenia euro. Jednocześnie zacieśnienie na rynku pracy nadal stopniowo się zmniejsza, a pracodawcy publikują mniej ofert pracy.

Rządy powinny kontynuować wycofywanie środków wsparcia związanych z energią, by umożliwić trwały proces dezinflacji. Pełne i niezwłoczne wdrożenie zreformowanych unijnych ram zarządzania gospodarczego pomoże rządom w trwałym obniżeniu deficytów budżetowych i wskaźników zadłużenia. Krajowa polityka fiskalna i strukturalna powinna służyć zwiększeniu produktywności i konkurencyjności gospodarki, co pomogłoby ograniczyć presję cenową w średnim okresie. Na szczeblu europejskim skuteczne i szybkie wdrożenie programu Next Generation EU oraz wzmocnienie jednolitego rynku przyczyniłyby się do wsparcia innowacji oraz zwiększenia inwestycji na rzecz transformacji ekologicznej i cyfrowej. Jak podkreśliła Rada Prezesów w oświadczeniu z 7 marca 2024, bardziej zdeterminowane i konkretne wysiłki na drodze do ukończenia budowy unii bankowej i unii rynków kapitałowych pomogłyby w zabezpieczeniu niezbędnych w tym celu ogromnych inwestycji prywatnych.

Inflacja

Inflacja dalej się obniżyła, z 2,6% w lutym w ujęciu rocznym do 2,4% w marcu, zgodnie z szybkim szacunkiem Eurostatu. Inflacja cen żywności w marcu spadła do 2,7%, z 3,9% w lutym, natomiast inflacja cen energii wyniosła w marcu −1,8%, wobec −3,7% w poprzednim miesiącu. Inflacja cen towarów w marcu ponownie zmalała, do 1,1%, z 1,6% w lutym. Inflacja cen usług pozostała jednak w marcu wysoka, na poziomie 4,0%.

Większość miar inflacji bazowej w lutym dalej się obniżyła, co potwierdziło obraz stopniowo słabnącej presji cenowej. Choć inflacja wewnętrzna pozostaje wysoka, wzrost płac i zysków jednostkowych był słabszy, niż przewidywano w ostatnim kwartale 2023, ale jednostkowe koszty pracy były wciąż wysokie, po części w związku ze słabym wzrostem wydajności. Nowsze odczyty wskazują na dalsze spowolnienie dynamiki płac.

Oczekuje się, że inflacja w nadchodzących miesiącach będzie oscylować wokół obecnych poziomów, a następnie – w przyszłym roku – obniży się do poziomu docelowego, do czego doprowadzą słabszy wzrost kosztów pracy, coraz wyraźniejsze efekty naszej restrykcyjnej polityki pieniężnej oraz zanikający wpływ kryzysu energetycznego i pandemii. Miary długookresowych oczekiwań inflacyjnych pozostają zasadniczo stabilne i w większości wynoszą około 2%.

Ocena ryzyka

W bilansie ryzyka dla wzrostu gospodarczego nadal przeważają czynniki spadkowe. Wzrost gospodarczy może być niższy, jeśli oddziaływanie polityki pieniężnej okaże się mocniejsze, niż oczekiwano. Na wzrost gospodarczy w strefie euro niekorzystnie wpłynęłoby też osłabienie gospodarki światowej lub dalsze spowolnienie handlu światowego. Głównymi źródłami ryzyka geopolitycznego są nieuzasadniona wojna Rosji przeciwko Ukrainie i tragiczny konflikt na Bliskim Wschodzie. Wskutek tego niepewność firm i gospodarstw domowych co do przyszłości może się zwiększyć, a w handlu światowym mogą wystąpić zakłócenia. Wzrost gospodarczy może być wyższy, jeśli inflacja obniży się szybciej, niż przewidywano, a rosnące dochody realne przełożą się na nadspodziewanie większe wydatki lub jeśli tempo wzrostu gospodarki światowej będzie szybsze, niż oczekiwano.

Do proinflacyjnych czynników ryzyka należą zwiększone napięcia geopolityczne, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, które mogą powodować podbijanie cen energii i kosztów przewozu towarów w najbliższym czasie oraz zakłócać handel światowy. Inflacja może też okazać się wyższa od zakładanej, jeśli wzrost płac będzie większy, niż oczekiwano, lub marże zysku okażą się bardziej odporne. Z kolei nadspodziewanie duży spadek inflacji może nastąpić, jeśli polityka pieniężna stłumi popyt w większym stopniu, niż oczekiwano, lub otoczenie gospodarcze w pozostałej części świata niespodziewanie się pogorszy.

Warunki finansowe i monetarne

Od naszego marcowego posiedzenia rynkowe stopy procentowe były zasadniczo stabilne, a ogólne warunki finansowania pozostają zaostrzone. Średnie oprocentowanie kredytów dla firm obniżyło się z 5,2% w styczniu do 5,1% w lutym. Oprocentowanie kredytów hipotecznych w lutym wynosiło 3,8%, wobec 3,9% w styczniu.

Jak wynika z naszego najnowszego badania akcji kredytowej banków, wciąż podwyższone oprocentowanie kredytów i związane z nim cięcia w planach inwestycyjnych spowodowały, że w pierwszym kwartale 2024 nastąpił dalszy spadek popytu na kredyty dla firm. Standardy kredytowe pozostały zaostrzone, w warunkach ich dalszego niewielkiego zaostrzenia w przypadku kredytów dla firm i umiarkowanego złagodzenia w przypadku kredytów hipotecznych.

W tej sytuacji akcja kredytowa pozostaje słaba. Dynamika kredytów dla firm w lutym nieznacznie przyspieszyła i wyniosła w ujęciu rocznym 0,4%, wobec 0,2% w styczniu. Dynamika kredytów dla gospodarstw domowych w lutym nie zmieniła się i pozostała w ujęciu rocznym na poziomie 0,3%. Dynamika podaży szerokiego pieniądza – mierzonej agregatem M3 – w lutym była stłumiona i wynosiła 0,4%.

Podsumowanie

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Uważamy, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które wnoszą istotny wkład w trwający proces dezinflacji. W przyszłych decyzjach dopilnujemy, by podstawowe stopy procentowe EBC pozostały wystarczająco restrykcyjne tak długo, jak będzie to konieczne. Gdyby aktualna ocena perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej miała dalej umocnić nas w przekonaniu, że inflacja trwale zbliża się do poziomu docelowego, należałoby złagodzić obecną restrykcyjną politykę pieniężną. Tak czy inaczej będziemy nadal ustalać odpowiedni stopień i czas trwania restrykcyjności w oparciu o dane i na bieżąco z posiedzenia na posiedzenie i nie deklarujemy wstępnie określonego poziomu stóp.

W każdym razie jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie instrumenty w ramach swojego mandatu, by doprowadzić do powrotu inflacji do średniookresowego poziomu docelowego i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Odpowiemy teraz chętnie na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.