ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 11 Απριλίου 2024

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Οι εισερχόμενες πληροφορίες επιβεβαιώνουν σε γενικές γραμμές την προηγούμενη αξιολόγησή μας για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός συνέχισε να μειώνεται, καθοδηγούμενος από τον χαμηλότερο πληθωρισμό των τιμών των ειδών διατροφής και των αγαθών. Οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού υποχωρούν, ο ρυθμός αύξησης των μισθών μετριάζεται σταδιακά και οι επιχειρήσεις απορροφούν μέρος της ανόδου του κόστους εργασίας στα κέρδη τους. Οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικές και οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων μας εξακολουθούν να επιδρούν ανασταλτικά στη ζήτηση, συμβάλλοντας στην ώθηση του πληθωρισμού προς τα κάτω. Όμως οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές είναι ισχυρές και διατηρούν τον πληθωρισμό των τιμών των υπηρεσιών σε υψηλά επίπεδα.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θεωρούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα που συμβάλλουν σημαντικά στην εξελισσόμενη διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού. Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής μας θα παραμείνουν επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο. Εάν η επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική ενίσχυε περαιτέρω την πεποίθησή μας ότι ο πληθωρισμός συγκλίνει προς τον στόχο μας κατά τρόπο διαρκή, θα κρινόταν ενδεδειγμένο να μειωθεί το τρέχον επίπεδο περιορισμού της νομισματικής πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, και δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία παρέμεινε υποτονική το α΄ τρίμηνο. Ενώ οι δαπάνες για υπηρεσίες είναι ανθεκτικές, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με ασθενή ζήτηση και η παραγωγή εξακολουθεί να είναι υποτονική, ιδίως στους τομείς έντασης ενέργειας. Οι έρευνες δείχνουν σταδιακή ανάκαμψη εντός του τρέχοντος έτους, καθοδηγούμενη από τις υπηρεσίες. Η ανάκαμψη αυτή αναμένεται να στηριχθεί από την άνοδο των πραγματικών εισοδημάτων, η οποία είναι απόρροια του χαμηλότερου πληθωρισμού, των υψηλότερων μισθών και των καλύτερων όρων εμπορίου. Επιπροσθέτως, ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών της ζώνης του ευρώ αναμένεται να επιταχυνθεί τα επόμενα τρίμηνα, καθώς η παγκόσμια οικονομία θα ανακάμπτει και οι δαπάνες θα στρέφονται περισσότερο προς τα εμπορεύσιμα αγαθά. Τέλος, η νομισματική πολιτική αναμένεται να έχει μικρότερη ανασταλτική επίδραση στη ζήτηση με την πάροδο του χρόνου.

Το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδό του από την εισαγωγή του ευρώ και μετά. Ταυτόχρονα, η στενότητα στην αγορά εργασίας συνεχίζει να μειώνεται σταδιακά και οι εργοδότες προκηρύσσουν λιγότερες θέσεις εργασίας.

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεχίσουν να αίρουν τα μέτρα στήριξης που είχαν λάβει λόγω της ενεργειακής κρίσης, ούτως ώστε η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού να μπορέσει να προχωρήσει με διατηρήσιμο τρόπο. Η πλήρης και χωρίς καθυστέρηση εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τους λόγους του χρέους σε διαρκή βάση. Οι εθνικές δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να αποσκοπούν στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, πράγμα που θα συμβάλει στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η αποτελεσματική και ταχεία εφαρμογή του προγράμματος Next Generation EU και η ενίσχυση της Ενιαίας Αγοράς θα μπορούσε να συμβάλει στην προώθηση της καινοτομίας και την αύξηση των επενδύσεων στην πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Πιο αποφασιστικές και ουσιαστικές προσπάθειες για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και της ένωσης κεφαλαιαγορών θα μπορούσαν να βοηθήσουν να κινητοποιηθούν οι τεράστιες ιδιωτικές επενδύσεις που είναι αναγκαίες για την επίτευξη αυτού του στόχου, όπως τόνισε το Διοικητικό Συμβούλιο στη δήλωση που εξέδωσε στις 7 Μαρτίου 2024.

Πληθωρισμός

Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού συνέχισε να μειώνεται, από 2,6% τον Φεβρουάριο σε 2,4% τον Μάρτιο, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής υποχώρησε σε 2,7% τον Μάρτιο, από 3,9% τον Φεβρουάριο, ενώ ο πληθωρισμός των τιμών της ενέργειας διαμορφώθηκε σε -1,8% τον Μάρτιο, από -3,7% τον προηγούμενο μήνα. Ο πληθωρισμός των τιμών των αγαθών μειώθηκε ξανά τον Μάρτιο, σε 1,1%, από 1,6% τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών παρέμεινε υψηλός τον Μάρτιο, σε 4,0%.

Οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού μειώθηκαν περαιτέρω τον Φεβρουάριο, επιβεβαιώνοντας την εικόνα σταδιακής μείωσης των πιέσεων στις τιμές. Ενώ ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, ο ρυθμός αύξησης των μισθών και των κερδών ανά μονάδα προϊόντος ήταν λιγότερο ισχυρός από ό,τι αναμενόταν το τελευταίο τρίμηνο του 2023, αλλά το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος παρέμεινε υψηλό, αντανακλώντας εν μέρει τον υποτονικό ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας. Πιο πρόσφατοι δείκτες υποδεικνύουν περαιτέρω συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των μισθών.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να κυμανθεί γύρω από τα σημερινά επίπεδα τους προσεχείς μήνες και στη συνέχεια να μειωθεί στον στόχο μας το επόμενο έτος, λόγω του υποτονικότερου ρυθμού αύξησης του κόστους εργασίας, των εξελισσόμενων επιδράσεων της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής μας και της φθίνουσας επίδρασης της ενεργειακής κρίσης και της πανδημίας. Οι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητοι, και οι περισσότεροι από αυτούς διαμορφώνονται γύρω στο 2%.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη εξακολουθούν να είναι καθοδικοί. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη εάν οι επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν εντονότερες από ό,τι αναμένεται. Μια υποτονικότερη παγκόσμια οικονομία ή μια περαιτέρω επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου επίσης θα επηρέαζαν ανασταλτικά την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ. Ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελούν σημαντικές πηγές γεωπολιτικού κινδύνου. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για το μέλλον και να διαταραχθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν ο πληθωρισμός υποχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμένεται και η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων σημαίνει ότι η κατανάλωση αυξάνεται περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτυχθεί με εντονότερο ρυθμό από ό,τι αναμένεται.

Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό περιλαμβάνουν τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, ιδίως στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών προς τα πάνω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε επίσης να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι προβλέπεται εάν οι μισθοί αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν τα περιθώρια κέρδους αποδειχθούν πιο ανθεκτικά. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός μπορεί να είναι απροσδόκητα χαμηλός εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απρόσμενα.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς είναι σε γενικές γραμμές σταθερά μετά τη συνεδρίασή μας τον Μάρτιο και οι ευρύτερες συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικές. Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων υποχώρησε σε 5,1% τον Φεβρουάριο, από 5,2% τον Ιανουάριο. Τα επιτόκια των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων ήταν 3,8% τον Φεβρουάριο, από 3,9% τον Ιανουάριο.

Τα ακόμη αυξημένα επιτόκια δανεισμού και οι σχετικές περικοπές των επενδυτικών σχεδίων οδήγησαν τις επιχειρήσεις να μειώσουν περαιτέρω τα αιτήματά τους για δάνεια το α΄ τρίμηνο του 2024, όπως αναφέρεται στην πιο πρόσφατη έρευνά μας για τις τραπεζικές χορηγήσεις. Τα πιστοδοτικά κριτήρια παρέμειναν αυστηρά, ελαφρώς ακόμη αυστηρότερα για τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις και κάπως πιο χαλαρά για τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια.

Σε αυτό το περιβάλλον, η δυναμική των πιστώσεων εξακολουθεί να είναι ασθενής. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις επιχειρήσεις επιταχύνθηκε οριακά σε 0,4% τον Φεβρουάριο, από 0,2% τον Ιανουάριο. Ο ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τα νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητος τον Φεβρουάριο, σε 0,3% σε ετήσια βάση. Η ποσότητα χρήματος με την ευρεία έννοια - όπως μετρείται με το μέγεθος Μ3 - αυξήθηκε με υποτονικό ρυθμό 0,4%, τον Φεβρουάριο.

Συμπεράσματα

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θεωρούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα που συμβάλλουν σημαντικά στην εξελισσόμενη διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού. Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής μας θα παραμείνουν επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο. Εάν η επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική ενίσχυε περαιτέρω την πεποίθησή μας ότι ο πληθωρισμός συγκλίνει προς τον στόχο μας κατά τρόπο διαρκή, θα κρινόταν ενδεδειγμένο να μειωθεί το τρέχον επίπεδο περιορισμού της νομισματικής πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, και δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.