Opcje wyszukiwania
Podstawy Media Warto wiedzieć Badania i publikacje Statystyka Polityka pieniężna €uro Płatności i rynki Praca
Podpowiedzi
Kolejność

Pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć o traktacie z Maastricht

Traktat stał się fundamentem Unii Europejskiej w jej obecnej formie

Traktat z Maastricht – oficjalny tytuł to Traktat o Unii Europejskiej – jest fundamentem Unii w jej obecnej formie.

Był owocem kilkuletnich negocjacji między rządami krajowymi. Został podpisany w holenderskim mieście Maastricht, leżącym blisko granicy z Belgią i Niemcami. Oto pięć rzeczy, które należy wiedzieć o tym traktacie:

1.

Dał początek Unii Europejskiej

Zacieśnienie współpracy

Dzięki traktatowi z Maastricht państwa europejskie zaczęły bliżej ze sobą współpracować w kilku nowych obszarach:

Obywatelstwo europejskie

Wprowadzono obywatelstwo europejskie, które pozwala swobodnie podróżować i osiedlać się we wszystkich państwach członkowskich.

Wspólna polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa

Przyjęto wspólną politykę w dziedzinie stosunków zagranicznych i bezpieczeństwa, która ma służyć „ochronie wspólnych wartości, podstawowych interesów i niezależności Unii”.

Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne

Ustanowiono bliską współpracę w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, żeby zagwarantować bezpieczeństwo obywateli Europy.

2.

Został podpisany przez 12 państw

Traktat z Maastricht został podpisany 7 lutego 1992 przez przedstawicieli 12 państw

Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Wielka Brytania i Włochy

Następnie Traktat był ratyfikowany przez parlamenty krajowe, niekiedy po referendum. Wszedł w życie 1 listopada 1993 i w tym dniu oficjalnie powstała Unia Europejska.

Od tamtej pory do Unii przystąpiło jeszcze 16 państw*, które przyjęły zasady określone w traktacie z Maastricht lub w kolejnych traktatach unijnych.

*Po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE obecnie mamy 27 państw członkowskich.

3.

Stworzył warunki do wprowadzenia euro

Wspólna waluta Europejczyków

Traktat z Maastricht otworzył drogę do stworzenia wspólnej europejskiej waluty. Ustanowił także Europejski Bank Centralny (EBC) i Europejski System Banków Centralnych oraz określił ich zadania. Podstawowym celem EBC jest utrzymywanie stabilności cen, czyli ochrona wartości euro.

Traktat był zwieńczeniem trwającej kilkadziesiąt lat debaty nad rozszerzeniem współpracy gospodarczej w Europie. W roku 1986 europejscy przywódcy zaczęli ponownie rozważać stworzenie wspólnej waluty, a w 1989 zadecydowali, że zostanie ona wprowadzona w trzech etapach.

Oficjalnie wyznaczono je właśnie w traktacie z Maastricht:

Etap 1 (1 lipca 1990 – 31 grudnia 1993)

Wprowadzanie swobodnego przepływu kapitału między państwami członkowskimi

Etap 2 (1 stycznia 1994 – 31 grudnia 1998)

Zacieśnianie współpracy między krajowymi bankami centralnymi i ujednolicanie polityki gospodarczej państw członkowskich

Etap 3 (1 stycznia 1999 – dziś)

Stopniowe wprowadzanie euro oraz realizacja wspólnej polityki pieniężnej, za którą odpowiada EBC

4.

Określił kryteria przystąpienia do strefy euro

W traktacie ustalono również zasady funkcjonowania euro w praktyce. Między innymi wskazano, co musi zrobić kraj, który chce wejść do strefy euro.

Te zasady, nazywane kryteriami z Maastricht lub kryteriami konwergencji, mają zapewnić, że wejście nowego kraju do strefy euro nie naruszy stabilności cen w całej strefie.

Warunkiem wprowadzenia wspólnej waluty jest stabilna sytuacja w następujących obszarach:

Inflacja

Średnia stopa inflacji przez cały ostatni rok nie powinna przekraczać o więcej niż 1,5 punktu procentowego stopy inflacji trzech państw członkowskich UE, które mają najlepsze wyniki w dziedzinie stabilności cen.

Dług publiczny

Roczny deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych nie powinien być wyższy niż 3% produktu krajowego brutto (PKB), zaś łączny dług publiczny nie może przekraczać 60% PKB.

Stopy procentowe

Długoterminowa stopa procentowa nie powinna w ciągu ostatniego roku być o więcej niż 2 punkty procentowe wyższa niż w trzech państwach UE, które mają najlepsze wyniki.

Kurs walutowy

Kurs waluty krajowej powinien być stabilny, czyli przez co najmniej dwa ostatnie lata utrzymywać się w paśmie wahań określonym przez mechanizm kursów walutowych (ERM II).

5.

Stanowił ogromny krok naprzód w procesie integracji europejskiej

Państwa europejskie zbliżyły się do siebie

Od momentu podpisania traktatu z Maastricht państwa europejskie zacieśniły współpracę, chociaż decyzje dotyczące niektórych obszarów, takich jak polityka gospodarcza czy fiskalna, nadal zapadają na szczeblu krajowym. Europejscy przywódcy podjęli dalsze działania, żeby pogłębić integrację:

Pakt stabilności i wzrostu

Miał zagwarantować, że państwa członkowskie będą prowadzić rozsądną politykę budżetową. Został uzgodniony w 1997 roku.

Europejski Mechanizm Stabilności

Wprowadzono go, żeby zapewnić pomoc finansową krajom strefy euro, w których już występują lub którym grożą poważne problemy finansowe.

Unia bankowa

Po kryzysie finansowym ustanowiono jednolity mechanizm nadzorczy i Jednolitą Radę ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji. Mają one zwiększać bezpieczeństwo europejskiego systemu bankowego oraz wzmacniać integrację i stabilność finansową.

Obecnie współpraca europejska przynosi korzyści około 450 milionom ludzi z 27 państw członkowskich

W okresie, jaki upłynął od uzgodnienia planu wprowadzenia wspólnej waluty, euro stało się drugą z najczęściej kupowanych i sprzedawanych walut na świecie oraz nieodłączną częścią codziennego życia około 350 milionów ludzi w krajach strefy euro.