Procedures voor het testen van bankbiljettensorteermachines

Classificatie

Doel

De Raad van Bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB) heeft op 16 september 2010 Besluit ECB/2010/14 inzake echtheids- en geschiktheidscontroles en het opnieuw in omloop brengen van eurobankbiljetten vastgesteld.¹ Besluit ECB/2012/14 is gewijzigd ter verruiming van de reikwijdte ervan naar echtheids- en geschiktheidscontroles en het opnieuw in omloop brengen van nieuwe series eurobankbiljetten. Volgens dit Besluit mogen eurobankbiljetten alleen opnieuw in omloop worden gebracht als ze op echtheid en geschiktheid gecontroleerd zijn. Eurobankbiljetten die via door klanten bediende machines of geldautomaten opnieuw in omloop worden gebracht, moeten op echtheid en geschiktheid worden gecontroleerd met behulp van een bankbiljettensorteermachine van een type dat door een van de nationale centrale banken (NCB's) van het Eurosysteem is getest en goedgekeurd.

Classificatie van de machines

Er zijn twee categorieën van te testen bankbiljettensorteermachines:

1. Door cliënten bediende machines, zoals:

• cash-recyclingmachines (CRM's): machines die bankbiljetten accepteren, de echtheid en geschiktheid ervan controleren, en tevens bankbiljetten opnieuw in omloop brengen die door andere cliënten bij eerdere transacties zijn gestort;
• gecombineerde cash-inmachines (CCM's): machines die eurobankbiljetten accepteren en de echtheid ervan controleren, en die ook apart geladen bankbiljetten uitgeven, maar die geen eurobankbiljetten opnieuw in omloop brengen die door andere cliënten bij eerdere transacties zijn gestort;
• cash-inmachines (CIM's): machines die eurobankbiljetten accepteren en de echtheid ervan controleren, maar die geen bankbiljetten uitgeven aan cliënten;
• cash-outmachines (COM's): andere machines die de echtheid en geschiktheid van eurobankbiljetten controleren alvorens deze aan cliënten uit te geven;
• muntautomaten (coin dispensing machines - CDM’s): machines die eurobankbiljetten accepteren, de echtheid ervan controleren en vervolgens muntstukken uitgeven aan de cliënten.

2. Door personeelsleden bediende machines, zoals:

• bankbiljettenverwerkingsmachines (BPM's): machines die de echtheid en geschiktheid van eurobankbiljetten controleren;
• bankbiljettendetectiemachines: machines die uitsluitend de echtheid van eurobankbiljetten controleren;
• geldautomaten voor het opnieuw in omloop brengen van eurobankbiljetten (teller assistant recycling machines - TARM's): TARM’s zijn door geldverwerkers bediende geldautomaten waarin eurobankbiljetten kunnen worden opgeslagen, en die daarnaast geldverwerkers in staat stellen tot crediteringen en debiteringen van cliëntenbankrekeningen en die de echtheid en geschiktheid van eurobankbiljetten controleren.
• geldautomaten (TAM's): TAM’s zijn door geldverwerkers bediende machines waarin eurobankbiljetten kunnen worden opgeslagen, die geldverwerkers in staat stellen cliëntenbankrekeningen te crediteren of te debiteren en die de echtheid van eurobankbiljetten controleren.

Om voor een test in aanmerking te komen, dienen bankbiljettensorteermachines in staat te zijn om, zonder tussenkomst van de bediener van de machine, eurobankbiljetten te verwerken en de eurobankbiljetten te classificeren en te sorteren zoals bepaald in Bijlagen IIa en IIb van Besluit ECB/2010/14.

Niet onder de testprocedure vallend: detectieapparaten

De volgende bankbiljettensorteerapparatuur valt niet onder deze testprocedure:

1. bankbiljettendetectieapparaten die enkele of bundels bankbiljetten verwerken en die, zonder tussenkomst van de gebruiker, de bankbiljetten als echt of verdacht classificeren maar de verdachte bankbiljetten niet automatisch van de echte bankbiljetten scheiden (zie de lijst met geteste bankbiljettendetectieapparaten);
2. bankbiljettendetectieapparaten die de keuze of een bankbiljet echt is of niet aan de gebruiker overlaten (verificatiehulpmiddelen).

Aanmelding voor de test

Een fabrikant van machines die een test wil aanvragen, dient contact op te nemen met een nationale centrale bank² (zie de lijst met contactpersonen bij de nationale centrale banken).

¹ PB L 267 van 09.10.2010, blz. 1. ² Als een bepaald type bankbiljettensorteermachine van de ECB-website wordt verwijderd omdat de fabrikant weigert een jaarlijkse test uit te voeren, dan kunnen geldverwerkers die datzelfde type machine gebruiken, zelf contact opnemen met een NCB en deze vragen een bilaterale test te doen.

Testprocedure

Testprocedure

Inleiding

Het Eurosysteem heeft voor verschillende types bankbiljettensorteermachines een gemeenschappelijke testprocedure opgezet. De tests beoordelen het vermogen van een machinetype echte bankbiljetten te herkennen en onderscheid te maken tussen echte eurobankbiljetten en vervalsingen (de vervalsingsdetectietest) en, indien van toepassing, bankbiljetten te sorteren naar hun geschiktheid voor gebruik in circulatie (de geschiktheidstest). Van door klanten bediende machines wordt ook de goede werking van het traceersysteem gecontroleerd (de traceersysteemtest).

De tests worden uitgevoerd met een specifiek pakket echte en valse eurobankbiljetten, zoals hieronder beschreven. Aangezien zich te allen tijde nieuwe vervalsingen kunnen voordoen met eigenschappen die afwijken van die van de in de tests gebruikte bankbiljetten, hebben de op deze webpagina gepubliceerde testresultaten alleen betrekking op het vermogen van de machine om de vervalsingen te detecteren die tot het testpakket behoren en die op de testdag voor de tests zijn gebruikt.

Het Eurosysteem dringt er dan ook bij fabrikanten op aan de ontwikkelingen op vervalsingsgebied te volgen en hun machines zo nodig regelmatig te actualiseren, opdat nieuwe vervalsingen eveneens op betrouwbare wijze kunnen worden gedetecteerd. Naast de eerste tests die verifiëren of de diverse types bankbiljettensorteermachine aan de vereisten van Besluit ECB/2010/14 ten aanzien van het classificeren en behandelen van eurobankbiljetten voldoet (de zogeheten verificatietests), omvatten de gemeenschappelijke testprocedures van het Eurosysteem reguliere jaarlijkse tests van de diverse types bankbiljettensorteermachine (de jaarlijkse tests) en aanvullende ad-hoctests op verzoek (de hertests). Verder schrijven de gemeenschappelijke testprocedures voor dat machinetypes opnieuw getest moeten worden wanneer ze zijn aangepast op een wijze die van invloed is op hun kernfunctionaliteiten. Alle tests volgen dezelfde procedures en worden uitgevoerd in samenwerking met de fabrikanten van de machine. Uitsluitend die types machines die voor een test zijn geslaagd, worden op de webpagina opgenomen.

Wanneer een bankbiljettensorteermachine van een bepaald type is getest, kunnen één of meer andere machines van hetzelfde type ook in de lijst worden opgenomen (‘overige machines’). Hoewel die dan niet door een NCB van het Eurosysteem zijn getest, worden ze op deze ECB-webpagina opgenomen op basis van een schriftelijke garantie door de fabrikant dat ze dezelfde hard- en software hebben en derhalve dezelfde kernfunctionaliteiten zoals bedoeld in Besluit ECB/2010/14 leveren als de geteste machine. Deze overige machines worden samen met het geteste type bankbiljettensorteermachine in de lijst opgenomen.

Vervalsingsdetectietest

De vervalsingsdetectietest wordt uitgevoerd met behulp van een gestandaardiseerd testpakket dat bestaat uit echte eurobankbiljetten, representatieve vervalsingen die in omloop zijn aangetroffen en reproducties van bankbiljetten die door het Eurosysteem zijn geproduceerd, waarin bepaalde kenmerken van de eurobankbiljetten zijn nagemaakt.

Om op de hoogte te blijven van de meest recente ontwikkelingen op het gebied van vervalsingen, kunnen nationale centrale banken daarnaast representatieve nationaal aangetroffen vervalsingen gebruiken. De gemeenschappelijke testprocedures en de regelmatige actualisatie van het testpakket waarborgen dat het gebruik van recente nationale vervalsingen niet tot uiteenlopende normen bij nationale tests leidt.

Alle coupures, series, invoerrichtingen en opties die het betreffende type machine kan verwerken, worden getest met behulp van een combinatie van proefvervalsingen en eurobankbiljetten.

Bankbiljettensorteermachines slagen voor de test als: (a) geen van de door het Eurosysteem aangemerkte vervalsingen of kunstmatige reproducties als echte eurobankbiljetten worden aangemerkt (categorie 4a of 4b van Bijlage IIa of IIb van Besluit ECB/2010/14); (b) ten minste 90% van de geteste eurobankbiljetten als geschikt worden geclassificeerd; en (c) alle coupures en/of series eurobankbiljetten die de machine niet kan verwerken, of die in richtingen worden ingevoerd die door de machine niet worden ondersteund, door de machine worden verworpen. Bovendien geldt voor door cliënten bediende machines dat ze de test doorstaan als maximaal 1% van de eurobankbiljetten niet als echt wordt ingedeeld (categorie 4a of 4b) en voor door cliënten bediende machines met herleiding naar de cliënt, dat ten minste 90% van de vervalsingen worden ingedeeld in categorie 2 of 3 (Tabel 1) van Bijlage IIa bij Besluit ECB/2010/14.

Om ervoor te zorgen dat bij de tests vervalsingen worden gebruikt die recentelijk in de omloop zijn aangetroffen, wordt het testpakket ongeveer elke twee maanden door het Eurosysteem geactualiseerd.

Geschiktheidstest

De geschiktheidstest wordt uitgevoerd met een testpakket van echte eurobankbiljetten die tekortkomingen vertonen die overeenkomen met tekortkomingen als gevolg van dagelijks gebruik. Deze eurobankbiljetten worden in de sorteermachine ingevoerd in alle invoerrichtingen die deze aankan. De sorteermachine heeft de test doorstaan als niet meer dan 5% van de niet-geschikte eurobankbiljetten wordt ingedeeld in categorie 4a van Bijlage IIa of IIb bij Besluit ECB/2010/14.

De traceersysteemtest

De traceersysteemtest wordt alleen uitgevoerd op door cliënten bediende machines en geldt als met succes doorlopen indien de te testen bankbiljettensorteermachine gegevens over de rekeninghouder bewaart van alle eurobankbiljetten die worden geclassificeerd in categorie 2 of 3, tabel 1, Bijlage IIa bij Besluit ECB/2010/14, en tevens op betrouwbare wijze al deze eurobankbiljetten kan koppelen aan de gegevens van de betreffende rekeninghouder.

Bekendmaking van de testresultaten van geteste en goedgekeurde bankbiljettensorteermachines

Alleen types bankbiljettensorteermachine die een door een NCB uitgevoerde test hebben doorstaan, worden in de lijst opgenomen. Zie de lijst met geteste en goedgekeurde machines.