Veelgestelde vragen over contant geld

Gaat contant geld binnenkort verdwijnen?

Nee. Contant geld blijft voorlopig het standaard betaalmiddel. Contant geld vertegenwoordigt waarde, kan betrouwbaar op echtheid worden gecontroleerd en er is geen tussenkomst van derden nodig om betalingen te doen. Geen enkel ander betaalmiddel combineert deze drie elementen zo effectief als contant geld.

Wordt contant geld door de opkomst van elektronisch betalen overbodig?

Nee. Contant geld heeft unieke kenmerken waardoor het ook in de toekomst een belangrijke rol blijft spelen. Hoewel veel mensen digitaal betalen handig vinden, geldt dit lang niet voor iedereen. Elektronisch betalen zal contant geld als betaalmiddel niet vervangen, maar eerder als alternatief ernaast bestaan.

Mogen winkeliers contant geld als betaalmiddel weigeren?

In maart 2010 heeft de Europese Commissie Aanbeveling 2010/191/EU uitgebracht op basis van een verslag van de Euro Legal Tender Expert Group, waarin het volgende staat over de verplichting om contant geld te accepteren.

• Winkeliers mogen contante betaling niet weigeren, tenzij beide partijen een ander betaalmiddel zijn overeengekomen.
• Een label of affiche waarop staat dat de winkelier contante betaling of bepaalde coupures niet accepteert, is niet voldoende. De winkelier moet een geldige reden aanvoeren, bijv. dat hij onvoldoende kasgeld kan aanhouden om te wisselen of dat de aanwezigheid van een grote hoeveelheid contant geld een concreet, fysiek beveiligingsrisico vormt.
• Overheidsorganen die burgers essentiële diensten leveren, mogen contante betalingen niet weigeren of hieraan beperkingen opleggen zonder gegronde reden. Dit zou namelijk afbreuk doen aan de status van wettig betaalmiddel van eurobankbiljetten en -munten, die krachtens EU-recht is beschermd.

Vallen bankbiljetten en munten onder de bevoegdheid van de nationale centrale banken?

Ja. De bevoegdheid voor de eurobankbiljetten ligt bij de ECB en de nationale centrale banken van het Eurosysteem. De bevoegdheid voor het uitgeven van euromunten daarentegen ligt bij de individuele lidstaten. De hoeveelheid munten die lidstaten mogen uitgeven vereist echter wel de goedkeuring van de ECB. Alle nationale centrale banken zijn betrokken bij de logistiek voor de levering van de munten en de opslag van reservevoorraden.

Heeft een commerciële bank de bevoegdheid om vast te stellen dat een bankbiljet is vervalst?

Nee. Als een commerciële bank twijfelt over de echtheid van een eurobankbiljet, draagt ze het biljet over aan de nationale centrale bank (NCB) of aan het bevoegde nationale analysecentrum. De NCB of het analysecentrum beslist uiteindelijk of een biljet echt is of niet.

Bestaan er meerdere series eurobankbiljetten?

Ja. De eerste serie eurobankbiljetten (van €5 tot €500) is uitgegeven in 2002 en deze biljetten blijven wettig betaalmiddel. Tussen 2013 en 2019 zijn de ECB en de nationale centrale banken van het Eurosysteem met een tweede reeks eurobiljetten gekomen (ook wel de Europa-serie genoemd) met waarden van €5 tot €200 (het bankbiljet van €500 wordt niet meer uitgegeven). De Europa-serie heeft een vernieuwd ontwerp en verbeterde echtheidskenmerken.

Zijn winkeliers verplicht je de mogelijkheid te bieden extra geld op te nemen? Zijn deze diensten in elk land beschikbaar?

Extra geld opnemen aan de kassa (ook wel bijpinnen genoemd) is een andere mogelijkheid om contant geld op te nemen, naast het gebruik van een geldautomaat of aan de balie van uw bank. Winkeliers mogen zelf bepalen of ze deze diensten aan hun klanten aanbieden. Volgens onze enquête bood 11% van de winkeliers in het eurogebied in 2021 de optie aan om bij te pinnen en 6% de mogelijkheid om geld op te nemen in de winkel. Maar er zijn ook enkele eurolanden waar deze diensten nog niet beschikbaar zijn.

Kan ik via bankbiljetten besmet raken met het coronavirus?

De hoeveelheid virus die kan worden overgedragen is zo klein dat het besmettingsrisico onbeduidend is in vergelijking met andere oppervlakken waarmee mensen dagelijks in aanraking komen. De ECB werkt nauw samen met Europese laboratoria om het gedrag van coronavirussen op verschillende oppervlakken te beoordelen. Zo zorgen we ervoor dat het omgaan met contant geld zo veilig mogelijk blijft. Meer informatie is te lezen in onze blogpost.