Inflatiemeting en de strategische evaluatie

Met een betrouwbare maatstaf kunnen we beter ons werk doen

Het is onze taak de prijzen stabiel te houden. Dit doen we door ervoor te zorgen dat de inflatie (het tempo waarin het algehele prijspeil van goederen en diensten in de loop van de tijd verandert) laag, stabiel en voorspelbaar blijft.

Om die taak goed te doen, hebben we een betrouwbare inflatiemaatstaf nodig. We kijken naar de prijzen van honderden dingen waar mensen meestal hun geld aan uitgeven. Denk aan goederen zoals voeding, kleding of auto’s, en diensten zoals mobiele telefonie, treintickets en zelfs huur. Al deze dingen samen geven ons een idee van hoe sterk de prijzen in de economie in het algemeen veranderen.

Welke maatstaf gebruiken we in het eurogebied?

In het eurogebied krijgen we dat algemene beeld door de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP), die samengesteld wordt door het bureau voor de statistiek van de EU. Die is te vergelijken met een enorme mand met 295 goederen en diensten uit alle landen van het eurogebied. De inhoud van de mand is representatief voor het uitgavenpatroon van de Europeanen.

Die algemene maatstaf is een goede manier om bij te houden hoe de prijzen in de economie veranderen. Vergelijk het met een kaart die de ECB helpt om de juiste beslissingen te nemen. En net zoals een kaart betrouwbaar en actueel moet zijn om obstakels of nieuwe wegen te tonen, heeft de ECB een geloofwaardige, betrouwbare, tijdige en vergelijkbare inflatiemaatstaf nodig.

Inflatie meten kan lastig zijn

Ervoor zorgen dat onze inflatiemaatstaf aan deze hoge eisen voldoet is moeilijk. De kwaliteit van goederen en diensten kan in de loop van de tijd veranderen. Zo is het best mogelijk dat uw nieuwe mobiele telefoon meer gekost heeft dan de vorige. Maar de hogere prijs is misschien eerder het gevolg van de betere kwaliteit dan van inflatie. Verder wordt de inflatiemeting op de lange duur bemoeilijkt doordat nieuwe, innovatieve goederen en diensten steeds sneller de oude vervangen. De groei van het online winkelen, waarbij de prijzen kunnen verschillen van die in lokale winkels, maakt het meten van prijsveranderingen eveneens complexer.

De kosten van een eigen woning in de inflatiemeting opnemen vormt een uitdaging

In 2020 vertelden mensen in Europa ons over hun zorgen over de stijgende huisvestingskosten. Maar onze inflatiemaatstaf gaf geen volledig beeld van de kosten van eigenwoningbezit (woonlasten voor de eigen woning). Tegelijkertijd waren de huizenprijzen in veel landen van het eurogebied al enige tijd aan het stijgen, terwijl de inflatie laag bleef.

Er zijn verschillende redenen waarom de kosten van eigenwoningbezit tot nu toe niet in onze inflatiemaatstaf zijn opgenomen.

Zo varieert het aandeel mensen dat een woning bezit sterk van land tot land. Statistieken over huurwoningen vertellen ons dus meer over landen waar veel mensen hun woonruimte huren. In die landen kunnen we de huurprijzen gebruiken om de woonlasten te schatten van mensen die een eigen woning bezitten. Maar in landen met een kleinere huurmarkt en meer eigen woningbezit kunnen we de verkoopprijzen van huizen en appartementen gebruiken om prijstendensen in woonlasten voor de eigen woning te berekenen.

Dit soort verschillen maken het uitdagend om een onderling vergelijkbare maatstaf voor het eurogebied te vinden.

We willen een inflatiemaatstaf gebruiken die de ervaringen van mensen zo goed mogelijk weerspiegelt. Daarom wil de Raad van Bestuur de kosten van de eigen woning in de HICP opnemen. Dat is echter een moeilijke opgave en het zal enige tijd duren om die in te voeren.

Tot het zover is, blijven we de huidige HICP gebruiken als onze belangrijkste referentie voor het meten van de inflatie. Maar om een beter inzicht te krijgen in de prijsveranderingen in de economie, kijken we ook naar andere inflatiemaatstaven waarin rekening gehouden wordt met eigenwoningbezit.