We moeten klaarstaan om een digitale euro uit te geven
Opinie van Fabio Panetta, directielid van de ECB
2 oktober 2020
Digitalisering is niet meer weg te denken uit ons leven en sluit aan bij een toenemende vraag naar directheid in hoe we consumeren, werken en met elkaar omgaan.
Dat geldt ook voor hoe we betalen. Niet zo lang geleden was contant geld de enige manier hiervoor. Cash is nog altijd de meest gebruikte betaalmethode voor kleine bedragen, maar niet-contant, contactloos betalen is in opkomst. Steeds vaker betalen we aankopen met een contactloze betaalpas, met een app op onze telefoon of zelfs met een smartwatch.
Centrale banken zijn de hoeders en uitgevers van hun valuta’s. Overal ter wereld stellen ze zich de vraag of ze een digitale valuta moeten uitgeven. Moeten ze een elektronische vorm van geld bedenken die ook wettig betaalmiddel is, die evenveel vertrouwen geniet en die alle voordelen van traditioneel geld biedt? Moeten we in het eurogebied een digitale euro uitgeven, naast de eurobankbiljetten? We hebben al digitale betaalmiddelen, zoals elektronische overschrijvingen. En we hebben natuurlijk tastbaar centralebankgeld, in de vorm van contant geld. Wat we niet hebben, is een digitaal equivalent van de eurobankbiljetten.
Of we een digitale euro nodig hebben, is een fundamenteel vraagstuk, dat de ECB en de nationale centrale banken van het eurogebied samen bestuderen. Vandaag publiceren we een rapport over de economische, strategische, technologische en maatschappelijke keuzes waar we voor staan. Dit rapport vormt de basis voor een consultatie die we op 12 oktober starten om de mening van het publiek en van belanghebbenden te horen.
Het rapport concludeert dat we klaar moeten staan om een digitale euro uit te geven wanneer de ontwikkelingen dat nodig maken. Dat betekent dat we ons nu al moeten voorbereiden. De komende maanden zullen we luisteren en experimenteren, zodat we een weloverwogen besluit kunnen nemen over de ontwikkeling en lancering van een digitale euro.
Een digitale euro moet – net als de euro – het belang van de burgers dienen en kosteloze toegang bieden tot een eenvoudig, universeel geaccepteerd, risicovrij en vertrouwd betaalmiddel. Er zijn verschillende scenario’s waarin de uitgifte van een digitale euro noodzakelijk kan worden, denk aan situaties waarin mensen niet langer contant willen betalen, of wanneer andere betalingsdiensten niet meer functioneren, bijvoorbeeld bij extreme gebeurtenissen zoals natuurrampen of pandemieën. Een digitale euro beschermt ons ook tegen de mogelijkheid dat bestaande betaalmiddelen grotendeels worden verdrongen door een openbaar of particulier digitaal betaalmiddel dat buiten het eurogebied wordt uitgegeven en gecontroleerd. Dat zou kunnen leiden tot problemen op het vlak van regelgeving en financiële stabiliteit of zelfs onze monetaire en financiële soevereiniteit kunnen bedreigen.
Een digitale euro is een aanvulling op contant geld en geen vervanging ervan. Samen bieden ze mensen meer keuze en gemakkelijker toegang tot betaalmiddelen en verbeteren zo de beschikbaarheid van financiële diensten. Een digitale euro zou ook symbool staan voor de bereidheid van Europa om verandering te omarmen, leiderschap te tonen en zo de digitalisering van de Europese economie te ondersteunen. Samen met de nieuwe betaaloplossingen die burgers en bedrijven nodig hebben op innovatieve digitale markten, kan een digitale euro innovatie van retailbetalingen bevorderen. De euro wordt zo aantrekkelijker voor mensen buiten het eurogebied, wat zijn mondiale aantrekkingskracht vergroot en het Europese financiële stelsel zou versterken. Tot slot helpt een digitale euro om illegale activiteiten, zoals het witwassen van geld en de financiering van terrorisme, doeltreffender te bestrijden.
De invoering van een digitale euro brengt ook uitdagingen met zich mee. Sommige daarvan houden verband met de individuele rechten van mensen, zoals het recht op privacy. Deze problemen moeten we oplossen. Andere uitdagingen zijn economisch van aard. Sommige mensen vrezen bijvoorbeeld dat een digitale euro de activiteiten van banken zou kunnen belemmeren of voor instabiliteit zou kunnen zorgen in tijden van financiële stress. Maar een goed ontworpen digitale euro kan deze risico’s opvangen.
Acceptatie van een digitale euro door het publiek is cruciaal. Daarom willen we luisteren naar mensen en te weten komen wat hun behoeften, voorkeuren en zorgen zijn met betrekking tot een digitale euro. De feedback die we krijgen, zowel in de consultatie als in de besprekingen met de gekozen vertegenwoordigers van de Europeanen, wordt de leidraad bij onze toekomstige werkzaamheden. In samenwerking met alle belanghebbenden testen we concrete opties uit.
De euro is uitgegroeid tot een munt die de Europeanen vertrouwen. Nu moeten we ervoor zorgen dat onze munt klaar is voor de toekomst. Niets doen is geen optie.
Dit blogbericht is op 2 oktober 2020 eerst als opiniestuk verschenen in: Die Welt, Le Figaro, Corriere della Sera, El Mundo, Financieele Dagblad, Kathimerini, Phileleftheros, Le Soir, Die Presse en Politico.eu.