ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 6 Ιουνίου 2024

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Σύμφωνα με την επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική, κρίνεται τώρα ενδεδειγμένο να μετριαστεί ο βαθμός συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής έπειτα από εννέα μήνες διατήρησης σταθερών επιτοκίων. Από τη συνεδρίασή μας τον Σεπτέμβριο του 2023 και μετά, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί κατά περισσότερες από 2,5 ποσοστιαίες μονάδες και οι προοπτικές για τον πληθωρισμό έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Ο υποκείμενος πληθωρισμός έχει επίσης υποχωρήσει, ενισχύοντας τις ενδείξεις ότι οι πιέσεις στις τιμές έχουν εξασθενήσει, και οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν μειωθεί σε όλους τους ορίζοντες. Η νομισματική πολιτική έχει διατηρήσει περιοριστικές τις συνθήκες χρηματοδότησης. Ο περιορισμός της ζήτησης και η σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό έχουν συμβάλει σημαντικά στην επαναφορά του πληθωρισμού σε χαμηλότερα επίπεδα.

Ταυτόχρονα, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία τρίμηνα, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι ισχυρές καθώς ο ρυθμός ανόδου των μισθών είναι αυξημένος, και ο πληθωρισμός είναι πιθανόν να παραμείνει πάνω από τον στόχο για μεγάλο μέρος του επόμενου έτους επίσης. Οι πιο πρόσφατες προβολές εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τον γενικό πληθωρισμό και τον πυρήνα του πληθωρισμού έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω για το 2024 και το 2025 σε σύγκριση με τις προβολές του Μαρτίου. Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν τώρα ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026. Όσον αφορά τον πληθωρισμό χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής, προβλέπουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,8% το 2024, 2,2% το 2025 και 2,0 το 2026. Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται ότι θα επιταχυνθεί σε 0,9% το 2024, 1,4% το 2025 και 1,6% το 2026.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επίσης σήμερα ότι θα μειώσει τους τίτλους που διακρατεί το Ευρωσύστημα στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP) κατά 7,5 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο το β΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Οι λεπτομερείς όροι της μείωσης αυτής θα είναι γενικά παρεμφερείς με εκείνους που ίσχυσαν για το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP).

Οι αποφάσεις που λάβαμε σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Έπειτα από πέντε τρίμηνα στασιμότητας, η οικονομία της ζώνης του ευρώ αναπτύχθηκε κατά 0,3% το α΄ τρίμηνο του 2024. Ο τομέας των υπηρεσιών μεγεθύνεται και η μεταποίηση παρουσιάζει ενδείξεις σταθεροποίησης σε χαμηλά επίπεδα. Αναμένουμε ότι η οικονομία θα συνεχίσει να ανακάμπτει καθώς οι υψηλότεροι μισθοί και οι βελτιωμένοι όροι εμπορίου δίνουν ανοδική ώθηση στα πραγματικά εισοδήματα. Οι ισχυρότερες εξαγωγές αναμένεται επίσης να στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα τρίμηνα, καθώς αυξάνεται η παγκόσμια ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών. Τέλος, η ανασταλτική επίδραση της νομισματικής πολιτικής στη ζήτηση αναμένεται να είναι μικρότερη με την πάροδο του χρόνου.

Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,3% το α΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, με δημιουργία περίπου 500.000 νέων θέσεων εργασίας, και οι έρευνες υποδηλώνουν συνεχή άνοδο της απασχόλησης βραχυπρόθεσμα. Το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε σε 6,4% τον Απρίλιο, το χαμηλότερο επίπεδό του από την έναρξη του ευρώ. Οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να προκηρύσσουν πολλές θέσεις εργασίας, αν και κάπως λιγότερες από ό,τι προηγουμένως.

Οι εθνικές δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, πράγμα που θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού και στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα. Η αποτελεσματική, ταχεία και πλήρης εφαρμογή του προγράμματος Next Generation EU, η πρόοδος προς την ένωση των κεφαλαιαγορών και την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και η ενίσχυση της Ενιαίας Αγοράς θα βοηθούσαν στην προώθηση της καινοτομίας και την αύξηση των επενδύσεων στην πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η πλήρης και χωρίς καθυστέρηση εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τους λόγους του χρέους σε διαρκή βάση.

Πληθωρισμός

Ο ετήσιος πληθωρισμός αυξήθηκε σε 2,6% τον Μάιο, από 2,4% τον Απρίλιο, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής μειώθηκε σε 2,6%. Ο πληθωρισμός των τιμών της ενέργειας αυξήθηκε σε 0,3%, αφού κατέγραψε αρνητικούς ετήσιους ρυθμούς επί ένα έτος. Ο πληθωρισμός των τιμών των αγαθών συνέχισε να μειώνεται τον Μάιο και διαμορφώθηκε σε 0,8%. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών αυξήθηκε σημαντικά, σε 4,1% από 3,7% τον Απρίλιο.

Οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού μειώθηκαν περαιτέρω τον Απρίλιο, τον τελευταίο μήνα για τον οποίο διατίθενται στοιχεία, επιβεβαιώνοντας την εικόνα σταδιακής μείωσης των πιέσεων στις τιμές. Ωστόσο, ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός. Οι μισθοί εξακολουθούν να σημειώνουν άνοδο με αυξημένο ρυθμό, αντισταθμίζοντας την προηγούμενη εκτίναξη του πληθωρισμού. Λόγω της κλιμακωτής φύσης της διαδικασίας προσαρμογής των μισθών και του σημαντικού ρόλου των εφάπαξ πληρωμών, το κόστος εργασίας είναι πιθανόν να παρουσιάσει διακυμάνσεις βραχυπρόθεσμα, όπως δείχνει η επιτάχυνση των συμβατικών αποδοχών το α΄ τρίμηνο. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τους δείκτες μελλοντικών εξελίξεων, ο ρυθμός αύξησης των μισθών θα μετριαστεί στη διάρκεια του έτους. Τα κέρδη απορροφούν μέρος της έντονης αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των πληθωριστικών επιδράσεών της.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να κυμανθεί γύρω από τα σημερινά επίπεδα κατά το υπόλοιπο του έτους, μεταξύ άλλων λόγω επιδράσεων της βάσης σύγκρισης που σχετίζονται με την ενέργεια. Στη συνέχεια αναμένεται να μειωθεί προς τον στόχο μας το β΄ εξάμηνο του επόμενου έτους, λόγω του υποτονικότερου ρυθμού αύξησης του κόστους εργασίας, των εξελισσόμενων επιδράσεων της συσταλτικής νομισματικής πολιτικής μας και της φθίνουσας επίδρασης της ενεργειακής κρίσης και της πανδημίας. Οι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητοι, και οι περισσότεροι από αυτούς διαμορφώνονται γύρω στο 2%.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη είναι ισορροπημένοι σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά εξακολουθούν να είναι καθοδικοί μεσοπρόθεσμα. Μια υποτονικότερη παγκόσμια οικονομία ή μια κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών θα επηρέαζε ανασταλτικά την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ. Ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελούν σημαντικές πηγές γεωπολιτικού κινδύνου. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για το μέλλον και να διαταραχθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν οι επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν εντονότερες από ό,τι αναμένεται. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν ο πληθωρισμός υποχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμένεται και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και των πραγματικών εισοδημάτων επιφέρει υψηλότερες δαπάνες από ό,τι προβλέπεται ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτυχθεί με εντονότερο ρυθμό από ό,τι αναμένεται.

Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι προβλέπεται εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό απορρέουν επίσης από τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών προς τα πάνω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση γενικότερα, θα μπορούσαν να δώσουν ανοδική ώθηση στις τιμές των ειδών διατροφής. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός μπορεί να διαμορφωθεί σε απροσδόκητα χαμηλά επίπεδα εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απρόσμενα.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς έχουν αυξηθεί μετά τη συνεδρίασή μας τον Απρίλιο. Το κόστος χρηματοδότησης σταθεροποιήθηκε σε περιοριστικά επίπεδα καθώς οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων πολιτικής μας μετακυλίστηκαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Τα μέσα επιτόκια των νέων επιχειρηματικών δανείων και των νέων ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων παρέμειναν αμετάβλητα τον Απρίλιο, σε 5,2% και 3,8% αντιστοίχως.

Η δυναμική των πιστώσεων εξακολουθεί να είναι ασθενής. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τραπεζικών χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις ήταν 0,3% τον Απρίλιο, ελάχιστα χαμηλότερος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Τα δάνεια προς τα νοικοκυριά συνέχισαν να αυξάνονται κατά 0,2% σε ετήσια βάση. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια – όπως μετρείται με το μέγεθος Μ3 – επιταχύνθηκε σε 1,3% τον Απρίλιο, από 0,9% τον Μάρτιο.

Σύμφωνα με τη στρατηγική μας για τη νομισματική πολιτική, το Διοικητικό Συμβούλιο αξιολόγησε διεξοδικά τις σχέσεις μεταξύ νομισματικής πολιτικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ εξακολουθούν να είναι ανθεκτικές. Η βελτίωση των οικονομικών προοπτικών έχει ενισχύσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αλλά οι αυξημένοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι δημιουργούν αβεβαιότητα. Μια απροσδόκητη αυστηροποίηση των παγκόσμιων συνθηκών χρηματοδότησης θα μπορούσε να προκαλέσει ανατιμολόγηση των χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού, με αρνητικές συνέπειες για την ευρύτερη οικονομία. Η μακροπροληπτική πολιτική εξακολουθεί να αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας κατά της συσσώρευσης χρηματοπιστωτικών ευπαθειών. Τα μέτρα που εφαρμόζονται επί του παρόντος ή που θα τεθούν σύντομα σε ισχύ βοηθούν να διατηρείται ανθεκτικό το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Συμπεράσματα

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.