ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 3 Φεβρουαρίου 2022

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Η οικονομία της ζώνης του ευρώ συνεχίζει να ανακάμπτει και η αγορά εργασίας βελτιώνεται περαιτέρω, χάρη στην άφθονη στήριξη από την πλευρά της πολιτικής. Όμως ο ρυθμός ανάπτυξης είναι πιθανόν να παραμείνει συγκρατημένος το α΄ τρίμηνο, καθώς το σημερινό κύμα της πανδημίας εξακολουθεί να επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα. Οι ελλείψεις υλικών, εξοπλισμού και εργατικού δυναμικού συνεχίζουν να ασκούν ανασταλτική επίδραση στην παραγωγή σε ορισμένες βιομηχανίες. Το υψηλό κόστος της ενέργειας βλάπτει τα εισοδήματα και είναι πιθανόν να περιορίσει τις δαπάνες. Ωστόσο, η οικονομία επηρεάζεται ολοένα λιγότερο από κάθε κύμα της πανδημίας και οι παράγοντες που περιορίζουν την παραγωγή και την κατανάλωση αναμένεται να υποχωρήσουν σταδιακά, επιτρέποντας στην οικονομία να ανακάμψει έντονα και πάλι εντός του έτους.

Ο πληθωρισμός παρουσίασε απότομη άνοδο τους τελευταίους μήνες και συνέχισε αυτή την απροσδόκητη ανοδική πορεία του τον Ιανουάριο. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο υψηλότερο κόστος της ενέργειας που ωθεί τις τιμές προς τα πάνω σε πολλούς τομείς, καθώς και στις υψηλότερες τιμές των ειδών διατροφής. Ο πληθωρισμός πιθανώς θα παραμείνει αυξημένος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι αναμενόταν, αλλά θα υποχωρήσει εντός του έτους.

Ως εκ τούτου, το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τις αποφάσεις που είχε λάβει κατά τη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής τον περασμένο Δεκέμβριο, όπως περιγράφεται αναλυτικά στο δελτίο Τύπου που δημοσιεύθηκε σήμερα στις 13:45. Συνεπώς, θα συνεχίσουμε να μειώνουμε σταδιακά τον ρυθμό διενέργειας αγορών στοιχείων ενεργητικού τους επόμενους μήνες και θα σταματήσουμε τις καθαρές αγορές στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme - PEPP) στο τέλος Μαρτίου. Λόγω της τρέχουσας αβεβαιότητας, είναι απαραίτητο περισσότερο από ποτέ άλλοτε να διατηρήσουμε την ευελιξία και την ευχέρεια επιλογής κατά την άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει καταλλήλως όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα αναφερθώ στην αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης υποχώρησε σε 0,3% το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Εντούτοις, το προϊόν έφθασε στο προ της πανδημίας επίπεδό του στο τέλος του 2021. Η οικονομική δραστηριότητα και η ζήτηση θα παραμείνουν πιθανόν υποτονικές κατά τους πρώτους μήνες του έτους για αρκετούς λόγους. Πρώτον, τα περιοριστικά μέτρα επηρεάζουν τις καταναλωτικές υπηρεσίες, ιδίως τα ταξίδια, τον τουρισμό, τη φιλοξενία και την ψυχαγωγία. Μολονότι ο ρυθμός εμφάνισης κρουσμάτων είναι ακόμη πολύ υψηλός, ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική ζωή αποδεικνύεται πλέον λιγότερο επιζήμιος. Δεύτερον, το υψηλό κόστος της ενέργειας μειώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και τα έσοδα των επιχειρήσεων, γεγονός που περιορίζει την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Και τρίτον, οι ελλείψεις που παρατηρούνται σε εξοπλισμό, υλικά και εργατικό δυναμικό σε ορισμένους τομείς εξακολουθούν να παρακωλύουν την παραγωγή προϊόντων μεταποίησης, προκαλούν καθυστερήσεις στις κατασκευές και επιβραδύνουν την ανάκαμψη σε ορισμένα τμήματα του τομέα των υπηρεσιών. Υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτά τα φαινόμενα συμφόρησης ίσως αρχίζουν να αμβλύνονται, θα επιμείνουν πάντως για κάποιο χρονικό διάστημα.

Πέραν του βραχυπρόθεσμου ορίζοντα, o ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να ανακάμψει έντονα στη διάρκεια του 2022, στηριζόμενος από την ισχυρή εγχώρια ζήτηση. Καθώς η αγορά εργασίας βελτιώνεται περαιτέρω, εφόσον περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν εργασία και λιγότεροι συμμετέχουν σε προγράμματα διατήρησης της απασχόλησης, τα νοικοκυριά αναμένεται να έχουν υψηλότερα εισοδήματα και να δαπανούν περισσότερο. Η παγκόσμια ανάκαμψη και η συνεχιζόμενη στήριξη από τη δημοσιονομική και τη νομισματική πολιτική συμβάλλουν επίσης σε αυτές τις θετικές προοπτικές. Η εφαρμογή στοχευμένων δημοσιονομικών μέτρων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που προάγουν την παραγωγικότητα, προσαρμοσμένων στις συνθήκες των διαφορετικών χωρών της ζώνης του ευρώ, εξακολουθεί να είναι καίριας σημασίας προκειμένου να συμπληρώσει αποτελεσματικά τη νομισματική πολιτική μας.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε 5,1% τον Ιανουάριο, από 5,0% τον Δεκέμβριο του 2021. Είναι πιθανόν να παραμείνει υψηλός σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Οι τιμές της ενέργειας συνεχίζουν να αποτελούν το βασικό αίτιο του αυξημένου ρυθμού πληθωρισμού. Η άμεση επίδρασή τους αντιπροσώπευε πάνω από το μισό του γενικού πληθωρισμού τον Ιανουάριο και το κόστος της ενέργειας επίσης ωθεί τις τιμές προς τα πάνω σε πολλούς τομείς. Οι τιμές των ειδών διατροφής κατέγραψαν και αυτές αύξηση, που οφείλεται σε εποχικούς παράγοντες, στο αυξημένο κόστος μεταφοράς και στην άνοδο της τιμής των λιπασμάτων. Επιπλέον, οι αυξήσεις των τιμών διαδόθηκαν περαιτέρω, καθώς οι τιμές μεγάλου αριθμού αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν αισθητά. Οι περισσότερες μετρήσεις του υποκείμενου πληθωρισμού κατέγραψαν αύξηση τους τελευταίους μήνες, αν και ο ρόλος των πρόσκαιρων παραγόντων που συνδέονται με την πανδημία σημαίνει ότι είναι αβέβαιο το πόσο θα επιμείνουν αυτές οι αυξήσεις. Οι βασιζόμενοι στην αγορά δείκτες υποδεικνύουν ότι η δυναμική των τιμών της ενέργειας θα μετριαστεί εντός του 2022 και οι πιέσεις στις τιμές από τα φαινόμενα συμφόρησης στην προσφορά παγκοσμίως αναμένεται να μειωθούν.

Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας βελτιώνονται περαιτέρω, μολονότι ο ρυθμός αύξησης των μισθών εξακολουθεί να είναι συνολικά υποτονικός. Με την πάροδο του χρόνου, η επάνοδος της οικονομίας σε λειτουργία πλήρους χρήσης του παραγωγικού δυναμικού της αναμένεται να στηρίξει την ταχύτερη άνοδο των μισθών. Οι βασιζόμενοι στην αγορά δείκτες των μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό παραμένουν σε γενικές γραμμές σταθεροί σε επίπεδα λίγο χαμηλότερα από το 2% μετά την τελευταία συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής μας. Οι πιο πρόσφατοι δείκτες βάσει ερευνών διαμορφώνονται σε περίπου 2%. Αυτοί οι παράγοντες θα συνεισφέρουν επίσης περαιτέρω στον υποκείμενο πληθωρισμό και θα βοηθήσουν τον γενικό πληθωρισμό να σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% με διάρκεια.

Αξιολόγηση κινδύνων

Εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις οικονομικές προοπτικές είναι σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι μεσοπρόθεσμα. Οι επιδόσεις της οικονομίας θα μπορούσαν να είναι ισχυρότερες από ό,τι αναμένεται εάν τα νοικοκυριά δείξουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και αποταμιεύσουν λιγότερο από το αναμενόμενο. Σε άλλο πεδίο, μολονότι οι αβεβαιότητες σε σχέση με την πανδημία έχουν υποχωρήσει κάπως, οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν αυξηθεί. Επιπλέον, το επίμονα υψηλό κόστος της ενέργειας θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρότερο από ό,τι αναμένεται ανασταλτικό παράγοντα για την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Ο ρυθμός με τον οποίο επιλύονται τα φαινόμενα συμφόρησης στην πλευρά της προσφοράς συνιστά έναν ακόμη κίνδυνο που απειλεί τις προοπτικές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Σε σύγκριση με τις προσδοκίες που διατυπώσαμε τον Δεκέμβριο, οι κίνδυνοι που αφορούν τις προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι περισσότερο ανοδικοί, ιδίως σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Αν οι πιέσεις στις τιμές οδηγήσουν σε υψηλότερες από τις αναμενόμενες αυξήσεις των μισθών ή αν η οικονομία επανέλθει ταχύτερα σε λειτουργία πλήρους χρήσης του παραγωγικού δυναμικού της, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς έχουν αυξηθεί μετά την τελευταία συνεδρίασή μας τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών παραμένει μέχρι στιγμής συγκρατημένο. Τα επιτόκια τραπεζικών χορηγήσεων για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε ιστορικώς χαμηλά επίπεδα και οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν ευνοϊκές για την οικονομία. Οι χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις έχουν ανακάμψει, στηριζόμενες τόσο από τα βραχυπρόθεσμα όσο και από τα πιο μακροπρόθεσμα δάνεια. Η ισχυρή ζήτηση στεγαστικών δανείων συντηρεί τις χορηγήσεις προς τα νοικοκυριά. Η κερδοφορία των τραπεζών βρίσκεται σήμερα στο ίδιο επίπεδο όπως πριν από την πανδημία και οι ισολογισμοί τους εξακολουθούν να είναι εύρωστοι.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις που διενεργήσαμε, η ζήτηση δανείων από τις επιχειρήσεις αυξήθηκε έντονα το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Οι παράγοντες που συντέλεσαν σε αυτό ήταν αφενός οι μεγαλύτερες ανάγκες για κεφάλαιο κίνησης, λόγω των φαινομένων συμφόρησης στην πλευρά της προσφοράς, και αφετέρου η αυξημένη χρηματοδότηση πιο μακροπρόθεσμων επενδύσεων. Επιπλέον, οι τράπεζες εξακολουθούν να θεωρούν ότι οι πιστωτικοί κίνδυνοι είναι συνολικά ήπιοι, κυρίως λόγω της θετικής αξιολόγησης των οικονομικών προοπτικών.

Συμπεράσματα

Για να ανακεφαλαιώσουμε, η οικονομία της ζώνης του ευρώ συνεχίζει να ανακάμπτει, αλλά ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να παραμείνει συγκρατημένος το πρώτο τρίμηνο. Ενώ οι προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι αβέβαιες, ο πληθωρισμός πιθανώς θα παραμείνει αυξημένος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι αναμενόταν, αλλά θα υποχωρήσει εντός του τρέχοντος έτους. Θα εξακολουθήσουμε να παρακολουθούμε τα εισερχόμενα στοιχεία και να αξιολογούμε προσεκτικά τις συνέπειες όσον αφορά τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό. Είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε καταλλήλως όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.