KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 4 maja 2023

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na naszej konferencji prasowej.

Inflacja według przewidywań zbyt długo będzie za wysoka. Ze względu na obecną dużą presję inflacyjną Rada Prezesów postanowiła dziś podnieść trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W ujęciu ogólnym napływające informacje są zgodne z oceną średniookresowych perspektyw inflacji, którą sformułowaliśmy na naszym ostatnim posiedzeniu. Inflacja ogółem w ostatnich miesiącach obniżyła się, ale bazowa presja cenowa pozostaje silna. Jednocześnie nasze wcześniejsze podwyżki stóp mocno oddziałują na warunki finansowe i monetarne w strefie euro, chociaż opóźnienia i siła transmisji do gospodarki realnej pozostają niepewne.

Nasze przyszłe decyzje zapewnią, żeby podstawowe stopy procentowe znalazły się na poziomach wystarczająco restrykcyjnych dla szybkiego powrotu inflacji do docelowego poziomu 2% w średnim okresie i pozostały na tych poziomach tak długo, jak będzie to konieczne. Utrzymamy oparte na danych podejście do ustalania odpowiedniego poziomu i czasu trwania restrykcyjności. W szczególności nasze decyzje w sprawie podstawowych stóp procentowych nadal będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamikę inflacji bazowej oraz siłę transmisji polityki pieniężnej.

Podstawowe stopy procentowe EBC pozostają dla nas głównym narzędziem kształtowania nastawienia polityki pieniężnej. Równolegle będziemy nadal zmniejszać portfel programu skupu aktywów (APP) w określonym i przewidywalnym tempie. Zgodnie z tymi zasadami Rada Prezesów oczekuje, że od lipca 2023 zaprzestanie reinwestycji w ramach programu APP.

Podjęte dziś decyzje przedstawiono w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Powiem teraz bardziej szczegółowo, jak widzimy dalszy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Według wstępnych szacunków flash Eurostatu gospodarka strefy euro w pierwszym kwartale 2023 odnotowała wzrost o 0,1%. Spadek cen energii, zmniejszanie się zatorów podażowych oraz wsparcie fiskalne dla firm i gospodarstw domowych przyczyniły się do odporności gospodarki. Jednocześnie prywatny popyt wewnętrzny i zwłaszcza spożycie prawdopodobnie nadal były słabe.

Zaufanie przedsiębiorców i konsumentów w ostatnich miesiącach stale się poprawiało, ale pozostało poniżej poziomu sprzed nieuzasadnionej wojny Rosji wobec Ukrainy i jej ludności. Obserwujemy rozbieżność między sektorami gospodarki. Sektor przetwórstwa przemysłowego nadrabia zaległości w realizacji zamówień, ale jego perspektywy się pogarszają. Sektor usług notuje mocniejszy wzrost, zwłaszcza z powodu ponownego otwarcia gospodarki.

Na dochody gospodarstw domowych korzystnie oddziałuje dobra sytuacja na rynku pracy, a stopa bezrobocia w marcu spadła do rekordowo niskiego poziomu 6,5%. Zatrudnienie w dalszym ciągu rośnie, a całkowita liczba przepracowanych godzin przekroczyła poziom sprzed pandemii. Jednocześnie średnia liczba przepracowanych godzin pozostaje nieco poniżej poziomu sprzed pandemii, przy czym od połowy 2022 jej odbicie wyhamowało.

W miarę ustępowania kryzysu energetycznego rządy powinny wycofywać odnośne środki wsparcia bezzwłocznie i w uzgodniony sposób, żeby zapobiec wzrostowi średniookresowej presji inflacyjnej, która wymagałaby silniejszej reakcji ze strony polityki pieniężnej. Polityka fiskalna powinna być nakierowana na zwiększenie produktywności gospodarki oraz stopniowe obniżanie wysokiego długu publicznego. Polityka na rzecz poprawy potencjału podażowego strefy euro, zwłaszcza w sektorze energetycznym, może się także przyczynić do ograniczenia presji cenowej w średnim okresie. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmujemy publikację wniosków ustawodawczych Komisji Europejskiej dotyczących reformy unijnych ram zarządzania gospodarczego, która wkrótce powinna zostać przeprowadzona.

Inflacja

Według szacunków flash Eurostatu inflacja – która spadła z 8,5% w lutym do 6,9% w marcu – w kwietniu wyniosła 7,0%. Mimo że z powodu efektu bazy inflacja cen energii nieco wzrosła, z −0,9% w marcu do 2,5% w kwietniu, jest obecnie znacznie poniżej poziomów notowanych po rozpoczęciu przez Rosję wojny przeciwko Ukrainie. Inflacja cen żywności pozostaje jednak wysoka: w marcu była równa 15,5%, po czym w kwietniu wyniosła 13,6%.

Presja cenowa pozostaje silna. Inflacja z wyłączeniem cen energii i żywności w kwietniu wyniosła 5,6%. Nieznacznie spadła w porównaniu z marcem i powróciła do poziomu z lutego. Inflacja cen nieenergetycznych towarów przemysłowych w kwietniu obniżyła się do 6,2%, z 6,6% w marcu, gdy po raz pierwszy od kliku miesięcy odnotowała spadek. Natomiast inflacja cen usług w kwietniu wzrosła do 5,2%, wobec 5,1% w marcu. Na wzrost inflacji ciągle oddziałują stopniowe przenoszenie wcześniejszych podwyżek kosztów energii i zatory podażowe. Nadal przyczyniają się do niego, szczególnie w sektorze usług, także odbicie stłumionego popytu po ponownym otwarciu gospodarki oraz rosnące płace. Z informacji dostępnych w marcu wynika, że wskaźniki inflacji bazowej pozostają wysokie.

Presja płacowa jeszcze się nasiliła, ponieważ pracownicy – przy dobrej sytuacji na rynku pracy – rekompensują sobie spadek siły nabywczej spowodowany wysoką inflacją. Ponadto przedsiębiorstwa w niektórych sektorach były w stanie podnieść marże zysku w warunkach rozbieżności między podażą i popytem oraz niepewności spowodowanej wysoką i zmienną inflacją. Mimo że większość wskaźników długookresowych oczekiwań inflacyjnych wynosi obecnie ok. 2%, niektóre z nich wzrosły i konieczna jest ich stała obserwacja.

Ocena ryzyka

Ponowne i trwałe wystąpienie napięć na rynkach finansowych groziłoby pogorszeniem się perspektyw wzrostu, ponieważ mogłyby one zaostrzyć ogólne warunki udzielania kredytów mocniej, niż się przewiduje, oraz odbić się na zaufaniu. Źródłem istotnego ryzyka spadkowego dla gospodarki nadal jest także rosyjska wojna przeciwko Ukrainie. Natomiast niedawne odwrócenie się wcześniejszych niekorzystnych szoków podażowych – jeśli byłoby trwałe – może przyczynić się do poprawy zaufania i mocniejszego wzrostu, niż się obecnie przewiduje. Utrzymująca się odporność rynku pracy, przekładająca się na większe zaufanie i wydatki gospodarstw domowych, także może prowadzić do wyższego od przewidywanego wzrostu gospodarczego. 

Na perspektywy inflacji nadal oddziałują znaczne wzrostowe czynniki ryzyka, w tym istniejąca presja cenowa, która w najbliższym okresie może windować ceny detaliczne ponad przewidywany poziom. Ponadto wojna Rosji przeciwko Ukrainie może ponownie wywołać wyższe koszty energii i żywności. Do wzrostu inflacji, w tym w średnim okresie, mogą prowadzić także długotrwały wzrost oczekiwań inflacyjnych ponad poziom przyjęty jako docelowy bądź większe od przewidywanych podwyżki płac i marż zysku. Do ryzyk oddziałujących na wzrost inflacji doszły wynegocjowane niedawno porozumienia płacowe, zwłaszcza w przypadku utrzymania się wysokich marż zysku. Do spadkowych czynników ryzyka należą ponowne napięcia na rynkach finansowych, które mogłyby spowodować szybsze od przewidywanego obniżenie się inflacji. Osłabienie popytu, np. pod wpływem wyraźniejszego spowolnienia akcji kredytowej banków bądź mocniejszej transmisji polityki pieniężnej, również doprowadziłoby do zmniejszenia presji cenowej w stosunku do obecnych przewidywań, zwłaszcza w średnim okresie.

Warunki finansowe i monetarne

W obliczu napięć na rynkach finansowych, które wystąpiły przed naszym ostatnim posiedzeniem, sektor bankowy strefy euro wykazał się odpornością. Wprowadzone przez nas podwyżki podstawowych stóp procentowych mocno oddziałują na stopy procentowe wolne od ryzyka oraz warunki finansowania dla firm, gospodarstw domowych i banków. Dynamika kredytów dla firm i gospodarstw domowych obniżyła się, pod wpływem wzrostu ich oprocentowania, zacieśnienia warunków kredytowania i spadku popytu. W naszym najnowszym badaniu ankietowym akcji kredytowej banków odnotowano zaostrzenie ogólnych standardów kredytowych, które było mocniejsze, niż przewidywano w poprzednim badaniu, i wskazuje na możliwe dalsze osłabienie się akcji kredytowej. Słaba dynamika kredytów oznacza, że tempo wzrostu podaży pieniądza także nadal spadało.

Podsumowanie

Podsumowując, inflacja według przewidywań zbyt długo będzie za wysoka. Ze względu na obecną dużą presję inflacyjną Rada Prezesów postanowiła dziś podnieść trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W ujęciu ogólnym napływające informacje są zgodne z oceną średniookresowych perspektyw inflacji, którą sformułowaliśmy na naszym ostatnim posiedzeniu. Inflacja ogółem w ostatnich miesiącach obniżyła się, ale bazowa presja cenowa pozostaje silna. Jednocześnie nasze wcześniejsze podwyżki stóp mocno oddziałują na warunki finansowe i monetarne w strefie euro, chociaż opóźnienia i siła transmisji do gospodarki realnej pozostają niepewne.

Nasze przyszłe decyzje zapewnią, żeby podstawowe stopy procentowe znalazły się na poziomach wystarczająco restrykcyjnych dla szybkiego powrotu inflacji do docelowego poziomu 2% w średnim okresie i pozostały na tych poziomach tak długo, jak będzie to konieczne. Utrzymamy oparte na danych podejście do ustalania odpowiedniego poziomu i czasu trwania restrykcyjności. W szczególności nasze decyzje w sprawie podstawowych stóp procentowych nadal będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamikę inflacji bazowej oraz siłę transmisji polityki pieniężnej.

W każdym razie jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie narzędzia w ramach swojego mandatu, żeby doprowadzić do powrotu inflacji do naszego średniookresowego celu i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Teraz chętnie odpowiemy na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.