ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 4 Μαΐου 2023

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό εξακολουθούν να είναι υπερβολικά υψηλές για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχιζόμενες πιέσεις σε σχέση με τον υψηλό πληθωρισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Συνολικά, οι εισερχόμενες πληροφορίες γενικά στηρίζουν την αξιολόγηση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών για τον πληθωρισμό, όπως αυτή διαμορφώθηκε από εμάς κατά την προηγούμενη συνεδρίασή μας. Ο γενικός πληθωρισμός μειώθηκε τους τελευταίους μήνες, αλλά οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές παραμένουν ισχυρές. Ταυτόχρονα, οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων μας μεταδίδονται δυναμικά στις συνθήκες χρηματοδότησης και στις νομισματικές συνθήκες της ζώνης του ευρώ, ενώ οι χρονικές υστερήσεις και η ένταση της μετάδοσης στην πραγματική οικονομία εξακολουθούν να περιβάλλονται από αβεβαιότητα.

Οι αποφάσεις που θα λάβουμε στο μέλλον θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής θα διαμορφωθούν σε επίπεδα που θα είναι δεόντως περιοριστικά προκειμένου να επιτευχθεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% και θα παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα για όσο διάστημα κρίνεται αναγκαίο. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας του περιορισμού. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια πολιτικής θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην αξιολόγησή μας όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό, λαμβανομένων υπόψη των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, στη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και στην ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.

Τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ παραμένουν το πρωταρχικό εργαλείο που διαθέτουμε για τον καθορισμό της κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, θα συνεχίσουμε να μειώνουμε το χαρτοφυλάκιο τίτλων που διακρατεί το Ευρωσύστημα στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme – APP) με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό. Σύμφωνα με αυτές τις αρχές, το Διοικητικό Συμβούλιο προσδοκά να διακόψει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος APP από τον Ιούλιο του 2023 και μετά.

Οι αποφάσεις που λάβαμε σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου που είναι διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία της ζώνης του ευρώ κατέγραψε ρυθμό ανάπτυξης 0,1% το α΄ τρίμηνο του 2023 σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat. Η μείωση των τιμών της ενέργειας, η άμβλυνση των προβλημάτων στις αλυσίδες εφοδιασμού και η στήριξη από πλευράς δημοσιονομικής πολιτικής προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά έχουν συμβάλει στην ανθεκτικότητα της οικονομίας. Ταυτόχρονα, η ιδιωτική εγχώρια ζήτηση, ιδίως η κατανάλωση, είναι πιθανόν να έχει παραμείνει υποτονική.

Η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών έχει ανακάμψει σταθερά τους τελευταίους μήνες αλλά εξακολουθεί να είναι χαμηλότερη από ό,τι πριν από τον αδικαιολόγητο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και του λαού της. Παρατηρούμε μια απόκλιση σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Ο τομέας της μεταποίησης εξακολουθεί να εκπληρώνει ανεκτέλεστες παραγγελίες, αλλά οι προοπτικές του επιδεινώνονται. Ο τομέας των υπηρεσιών αναπτύσσεται με εντονότερο ρυθμό, ιδίως λόγω της επανεκκίνησης της οικονομίας.

Τα εισοδήματα των νοικοκυριών ωφελούνται από τις θετικές επιδόσεις της αγοράς εργασίας, καθώς το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σε νέο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,5% τον Μάρτιο. Η απασχόληση συνέχισε να αυξάνεται και οι συνολικές πραγματικές ώρες εργασίας ξεπέρασαν τα προ της πανδημίας επίπεδα. Ταυτόχρονα, ο μέσος αριθμός των πραγματικών ωρών εργασίας παραμένει κάπως χαμηλότερος από το προ της πανδημίας επίπεδο και η ανάκαμψή του έχει ανακοπεί από τα μέσα του 2022.

Καθώς η ενεργειακή κρίση εξασθενεί, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να άρουν τα σχετικά μέτρα στήριξης έγκαιρα και με συντονισμένο τρόπο προκειμένου να αποφευχθεί η ώθηση προς τα πάνω των μεσοπρόθεσμων πληθωριστικών πιέσεων, κάτι που θα απαιτούσε μια πιο σθεναρή απάντηση από την πλευρά της νομισματικής πολιτικής. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να είναι προσανατολισμένες προς την επίτευξη μιας πιο παραγωγικής οικονομίας και της σταδιακής μείωσης του υψηλού δημόσιου χρέους. Οι πολιτικές για την ενίσχυση του παραγωγικού δυναμικού της ζώνης του ευρώ, ιδίως στον τομέα της ενέργειας, μπορούν επίσης να συμβάλουν στη μείωση των πιέσεων στις τιμές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Προς τον σκοπό αυτό, επικροτούμε τη δημοσίευση των νομοθετικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα.

Πληθωρισμός

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε 7,0% τον Απρίλιο, αφού μειώθηκε από 8,5% τον Φεβρουάριο σε 6,9% τον Μάρτιο. Ενώ οι επιδράσεις της βάσης σύγκρισης οδήγησαν σε κάποια αύξηση του πληθωρισμού των τιμών της ενέργειας, από -0,9% τον Μάρτιο σε 2,5% τον Απρίλιο, ο ρυθμός είναι πολύ χαμηλότερος από αυτούς που καταγράφηκαν μετά την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ωστόσο, ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής παραμένει αυξημένος, σε 13,6% τον Απρίλιο, έπειτα από 15,5% τον Μάρτιο.

Οι πιέσεις στις τιμές παραμένουν έντονες. Ο πληθωρισμός χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής διαμορφώθηκε σε 5,6% τον Απρίλιο, υποχωρώντας ελαφρώς σε σχέση με τον Μάρτιο για να επανέλθει στο επίπεδο που είχε τον Φεβρουάριο. Ο πληθωρισμός των μη ενεργειακών βιομηχανικών αγαθών μειώθηκε σε 6,2% τον Απρίλιο, από 6,6% τον Μάρτιο, όταν μειώθηκε για πρώτη φορά εδώ και αρκετούς μήνες. Όμως, ο πληθωρισμός των υπηρεσιών αυξήθηκε σε 5,2% τον Απρίλιο, από 5,1% τον Μάρτιο. Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να ωθείται προς τα πάνω από τη σταδιακή μετακύλιση των προηγούμενων αυξήσεων του κόστους της ενέργειας και των προβλημάτων στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Στον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως, εξακολουθεί επίσης να ωθείται προς υψηλότερα επίπεδα από τη συσσωρευμένη ζήτηση λόγω της επανεκκίνησης της οικονομίας και από την άνοδο των μισθών. Οι πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες μέχρι και τον Μάρτιο υποδηλώνουν ότι οι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.

Οι πιέσεις στους μισθούς ενισχύθηκαν περαιτέρω καθώς οι εργαζόμενοι, σε ένα περιβάλλον εύρωστης αγοράς εργασίας, ανακτούν κάποιο μέρος της αγοραστικής δύναμης που είχαν χάσει εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού. Επιπλέον, σε ορισμένους τομείς οι επιχειρήσεις μπόρεσαν να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους σε ένα περιβάλλον αναντιστοιχιών μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και αβεβαιότητας την οποία προκαλεί ο υψηλός και ευμετάβλητος πληθωρισμός. Αν και οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό διαμορφώνονται επί του παρόντος γύρω στο 2%, ορισμένοι δείκτες έχουν σημειώσει άνοδο και απαιτούν συνεχή παρακολούθηση.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι νέες εντάσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αν επιμείνουν, θα μπορούσαν να αποτελέσουν καθοδικό κίνδυνο για τις προοπτικές της ανάπτυξης καθώς θα μπορούσαν να περιορίσουν τις γενικότερες πιστωτικές συνθήκες πιο έντονα από ό,τι αναμένεται και να επηρεάσουν αρνητικά την εμπιστοσύνη. Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας εξακολουθεί επίσης να αποτελεί σημαντικό καθοδικό κίνδυνο για την οικονομία. Ωστόσο, η πρόσφατη αντιστροφή των προηγούμενων δυσμενών διαταραχών στην πλευρά της προσφοράς, αν διαρκέσει, θα μπορούσε να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και να στηρίξει μια υψηλότερη ανάπτυξη από ό,τι αναμένεται επί του παρόντος. Η συνεχιζόμενη ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και την κατανάλωση των νοικοκυριών, θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε υψηλότερη από ό,τι αναμένεται ανάπτυξη. 

Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό εξακολουθούν να περιβάλλονται από σημαντικούς ανοδικούς κινδύνους. Αυτοί περιλαμβάνουν τις υφιστάμενες πιέσεις σε προγενέστερα στάδια της αλυσίδας διαμόρφωσης των τιμών που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές λιανικής σε υψηλότερα από το αναμενόμενο επίπεδα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Επιπλέον, ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας θα μπορούσε να ωθήσει προς τα πάνω το κόστος της ενέργειας και των ειδών διατροφής. Μια διαρκής αύξηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό πάνω από τον στόχο μας ή οι υψηλότερες από ό,τι αναμένεται αυξήσεις των μισθών ή των περιθωρίων κέρδους θα μπορούσαν επίσης να ωθήσουν τον πληθωρισμό σε υψηλότερο επίπεδο, μεταξύ άλλων σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Οι μισθολογικές συμφωνίες που τέθηκαν πρόσφατα σε διαπραγμάτευση έχουν συντείνει στους ανοδικούς κινδύνους για τον πληθωρισμό, ιδίως αν τα περιθώρια κέρδους εξακολουθούν να είναι υψηλά. Οι καθοδικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν τις νέες εντάσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν προς τα κάτω τον πληθωρισμό ταχύτερα από ό,τι αναμένεται. Η εξασθένηση της ζήτησης, για παράδειγμα λόγω μιας μεγαλύτερης επιβράδυνσης των τραπεζικών χορηγήσεων ή μιας εντονότερης μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, θα συνέβαλε επίσης σε χαμηλότερες πιέσεις στις τιμές από ό,τι αναμένεται επί του παρόντος, ιδίως σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Ο τραπεζικός τομέας της ζώνης του ευρώ έχει αποδειχθεί ανθεκτικός στις εντάσεις που εκδηλώθηκαν στις χρηματοπιστωτικές αγορές πριν από την προηγούμενη συνεδρίασή μας. Οι αυξήσεις των επιτοκίων πολιτικής μας μεταδίδονται σθεναρά στα επιτόκια μηδενικού κινδύνου και στις συνθήκες χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και τις τράπεζες. Για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ο ρυθμός μεταβολής των δανείων υποχώρησε λόγω των υψηλότερων επιτοκίων δανεισμού, τις πιο περιοριστικές συνθήκες προσφοράς πιστώσεων και τη χαμηλότερη ζήτηση. Η πιο πρόσφατη έρευνά μας για τις τραπεζικές χορηγήσεις ανέφερε αυστηροποίηση των συνολικών πιστοδοτικών κριτηρίων, η οποία ήταν εντονότερη από ό,τι ανέμεναν οι τράπεζες στον προηγούμενο γύρο της έρευνας και υποδηλώνει ότι η χορήγηση δανείων μπορεί να υποχωρήσει περαιτέρω. Λόγω της υποτονικής χορήγησης δανείων, ο ρυθμός αύξησης της ποσότητας χρήματος επίσης εξακολούθησε να επιβραδύνεται.

Συμπεράσματα

Για να ανακεφαλαιώσουμε, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό εξακολουθούν να είναι υπερβολικά υψηλές για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχιζόμενες πιέσεις σε σχέση με τον υψηλό πληθωρισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Συνολικά, οι εισερχόμενες πληροφορίες γενικά στηρίζουν την αξιολόγηση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών για τον πληθωρισμό, όπως αυτή διαμορφώθηκε από εμάς κατά την προηγούμενη συνεδρίασή μας. Ο γενικός πληθωρισμός μειώθηκε τους τελευταίους μήνες, αλλά οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές παραμένουν ισχυρές. Ταυτόχρονα, οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων μας μεταδίδονται δυναμικά στις συνθήκες χρηματοδότησης και στις νομισματικές συνθήκες της ζώνης του ευρώ, ενώ οι χρονικές υστερήσεις και η ένταση της μετάδοσης στην πραγματική οικονομία εξακολουθούν να περιβάλλονται από αβεβαιότητα.

Οι αποφάσεις που θα λάβουμε στο μέλλον θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής θα διαμορφωθούν σε επίπεδα που θα είναι δεόντως περιοριστικά προκειμένου να επιτευχθεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% και θα παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα για όσο διάστημα κρίνεται αναγκαίο. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας του περιορισμού. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια πολιτικής θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην αξιολόγηση που διενεργούμε όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό, λαμβανομένων υπόψη των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, στη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και στην ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.