Απαντήσεις σε συνήθεις ερωτήσεις σχετικά με τον επανασχεδιασμό των τραπεζογραμματίων ευρώ

Επικαιροποιήθηκε στις 18 Αυγούστου 2025

Ερώτηση 1: Γιατί χρειαζόμαστε νέα τραπεζογραμμάτια;

Όλες οι κεντρικές τράπεζες αναβαθμίζουν τακτικά τα τραπεζογραμμάτιά τους ή αναπτύσσουν νέα τραπεζογραμμάτια για να κάνουν πιο δύσκολη την παραχάραξη. Η πρώτη σειρά τραπεζογραμματίων ευρώ εισήχθη πριν από περισσότερα από 20 χρόνια και η δεύτερη σειρά άρχισε να τίθεται σε κυκλοφορία το 2013. Σήμερα βρισκόμαστε σε διαδικασία ανάπτυξης της επόμενης γενιάς τραπεζογραμματίων ευρώ. Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε τα τραπεζογραμμάτιά μας πιο ελκυστικά, οικεία και συμπεριληπτικά για όλους τους Ευρωπαίους, μεταξύ άλλων για τα άτομα με προβλήματα όρασης.

Επίσης, θέλουμε τα τραπεζογραμμάτια ευρώ να είναι όσο το δυνατόν πιο βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον, γι’ αυτό εξετάζουμε ευκαιρίες να μειώσουμε τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο.

Ερώτηση 2: Γιατί χρειαζόμαστε ένα νέο σχέδιο για τα τραπεζογραμμάτια;

Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ είναι ένα ορατό και απτό σύμβολο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και είναι ευθύνη μας να φροντίζουμε να συμβαδίζουν πάντα με τις τελευταίες εξελίξεις. Εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια από την εισαγωγή των πρώτων τραπεζογραμματίων ευρώ, επανεξετάζουμε τώρα το σχέδιό τους στο πλαίσιο μιας τακτικής διαδικασίας ανάπτυξης. Σύμφωνα με τη στρατηγική του Ευρωσυστήματος για τα μετρητά, στόχος μας είναι η ανάπτυξη ελκυστικών τραπεζογραμματίων ευρώ με τα οποία μπορούν να ταυτιστούν οι Ευρωπαίοι.

Ερώτηση 3: Γιατί τώρα; Είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή για την ανάπτυξη μιας νέας σειράς τραπεζογραμματίων;

Χρειάζονται αρκετά χρόνια για την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη θέση σε κυκλοφορία νέων τραπεζογραμματίων σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Νέα τραπεζογραμμάτια τίθενται συνήθως σε κυκλοφορία κάθε δέκα έως δεκαπέντε χρόνια προκειμένου να ενισχύεται η ασφάλεια και η ανθεκτικότητά τους και να διασφαλίζεται ότι παραμένουν ένα βήμα μπροστά από τους παραχαράκτες. Είναι σημαντικό να ξεκινήσει η διαδικασία αρκετά νωρίς ώστε να είμαστε έτοιμοι μόλις ληφθεί η απόφαση για την εισαγωγή νέας σειράς.

Ερώτηση 4: Πώς λειτουργεί η διαδικασία επανασχεδιασμού των νέων τραπεζογραμματίων;

Ο επανασχεδιασμός των τραπεζογραμματίων ευρώ αποτελείται από δύο διαδοχικές φάσεις:

1. Επιλογή μελλοντικών θεμάτων και μοτίβων για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ
   1. Αναθέσαμε τη διεξαγωγή έρευνας κατά την οποία ζητήθηκε η γνώμη των Ευρωπαίων για πιθανά μελλοντικά θέματα στο πλαίσιο ομάδων ειδικού σκοπού (focus groups). Τα αποτελέσματα χρησίμευσαν ως βάση για τα επόμενα βήματα.
   2. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ επέλεξε επτά επικρατέστερα θέματα, συμπεριλαμβανομένων έξι προτάσεων της συμβουλευτικής ομάδας θεμάτων (ομάδας εμπειρογνωμόνων που προτάθηκαν από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ και διορίστηκαν από την ΕΚΤ).
   3. Οι Ευρωπαίοι είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τα επτά επικρατέστερα θέματα στο πλαίσιο έρευνας που διενεργήθηκε από εξωτερική εταιρεία ερευνών σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, καθώς και στο πλαίσιο διαδικτυακής έρευνας που διεξήγαγε η ΕΚΤ.
   4. Από τα επικρατέστερα θέματα, το Διοικητικό Συμβούλιο επέλεξε δύο πιθανά θέματα για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των ερευνών.
   5. Στη συνέχεια, το Διοικητικό Συμβούλιο επέλεξε τα μοτίβα που θα απεικονίζουν τα πιθανά θέματα βάσει προτάσεων της συμβουλευτικής ομάδας μοτίβων (ομάδας εμπειρογνωμόνων που συγκρότησε η ΕΚΤ).
2. Ανάπτυξη νέων σχεδίων για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ
   1. Προκηρύχθηκε διαγωνισμός σχεδίου, ανοικτός σε όλους τους γραφίστες που κατοικούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα επιλεγούν έως 40 σχεδιαστές που θα υποβάλουν τις προτάσεις σχεδίων τους και η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού σχεδίου θα επιλέξει έως δέκα από τα καλύτερα σχέδια (πέντε ανά θέμα).
   2. Οι Ευρωπαίοι θα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τη γνώμη τους για τις προτάσεις σχεδίων το 2026.
   3. Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένεται να αποφασίσει σχετικά με τα νέα σχέδια στα τέλη του 2026.

Για περισσότερες πληροφορίες, ρίξτε μια ματιά στην ιστοσελίδα για τη διαδικασία επανασχεδιασμού.

Ερώτηση 5: Γιατί επιλέξατε τα θέματα «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» και «Ποταμοί και πτηνά» ως τα πιθανά θέματα για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια;

Ακούμε τις απόψεις του ευρωπαϊκού κοινού σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας επανασχεδιασμού. Τα θέματα επιλέχθηκαν βάσει των αποτελεσμάτων των δημόσιων ερευνών (βλ. ερώτηση 11) και με τη βοήθεια ανεξάρτητης συμβουλευτικής ομάδας.

Τα αποτελέσματα των ερευνών μας έδειξαν έντονη προτίμηση για τα θέματα «Ευρωπαϊκός πολιτισμός», «Ποταμοί: τα νερά της ζωής στην Ευρώπη» και «Πτηνά: Ελεύθερα, ανθεκτικά, πηγή έμπνευσης». Προκειμένου να αποτυπώσει όσο το δυνατόν ευρύτερα τις προτιμήσεις του κοινού, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να συμπτύξει τα θέματα που σχετίζονται με τη φύση και το περιβάλλον σε ένα ενιαίο θέμα με τίτλο «Ποταμοί και πτηνά». Ως εκ τούτου, προχωρούμε με δύο θέματα: «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» και «Ποταμοί και πτηνά».

Ερώτηση 6: Πώς αποφασίσατε για τα μοτίβα των μελλοντικών τραπεζογραμματίων;

Το 2024 η ΕΚΤ ανέθεσε σε μια ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων, τη συμβουλευτική ομάδα μοτίβων, να προτείνει μοτίβα που θα απεικόνιζαν με τον καλύτερο τρόπο τα προεπιλεχθέντα θέματα. Τα μέλη της ομάδας αυτής είναι εμπειρογνώμονες σε διάφορους τομείς που σχετίζονται με τα δύο θέματα. Στις αρχές του 2025, με βάση τις συμβουλές της ομάδας και τις δικές του διαβουλεύσεις, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να συμπεριλάβει στον διαγωνισμό σχεδίου και τα δυο επιλεχθέντα θέματα μαζί με ένα σύνολο μοτίβων για καθένα από αυτά.

Ερώτηση 7: Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα του διαγωνισμού σχεδίου;

Ο διαγωνισμός σχεδίου περιλαμβάνει δύο φάσεις.

1. Γραφίστες κλήθηκαν να υποβάλουν τις αιτήσεις τους από τις 15 Ιουλίου έως τις 18 Αυγούστου 2025. Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης θα γνωστοποιηθεί σε όλους τους συμμετέχοντες μόλις ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία. Σκοπός είναι η επιλογή έως και 40 σχεδιαστών (20 ανά θέμα).
2. Οι επιλεγέντες σχεδιαστές θα έχουν προθεσμία έως το τέλος Μαρτίου 2026 για να υποβάλουν τις προτάσεις σχεδίων τους προς αξιολόγηση από την κριτική επιτροπή του διαγωνισμού σχεδίου. Ο διαγωνισμός θα ολοκληρωθεί με την επιλογή έως και δέκα σχεδίων (πέντε ανά θέμα) από την κριτική επιτροπή.

Αναμένουμε ότι ο διαγωνισμός σχεδίου θα λήξει τον Ιούνιο του 2026. Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένεται να λάβει την τελική απόφαση σχετικά με τα σχέδια έως το τέλος του 2026, έπειτα από δημόσια έρευνα.

Ερώτηση 8: Ποιος μπορούσε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό σχεδίου και πώς;

Ο διαγωνισμός σχεδίου απευθυνόταν σε γραφίστες που κατοικούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας.

Ερώτηση 9: Πώς επιλέχθηκαν τα μέλη των διαφόρων ομάδων εμπειρογνωμόνων;

Για να βοηθήσουν στις διάφορες φάσεις της διαδικασίας επανασχεδιασμού, συγκροτήθηκαν τρεις ανεξάρτητες ομάδες εμπειρογνωμόνων: η συμβουλευτική ομάδα θεμάτων, η συμβουλευτική ομάδα μοτίβων και η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού σχεδίου. Οι ομάδες αυτές αποτελούνται από ειδικούς από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι εκπροσωπούν διάφορους τομείς, όπως το σχέδιο, η ιστορία, η λογοτεχνία, η επιστήμη, οι τέχνες και η πανεπιστημιακή κοινότητα, εξασφαλίζοντας έτσι ένα ευρύ φάσμα εμπειρογνωμοσύνης και προοπτικών. Οι εμπειρογνώμονες προτάθηκαν από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ και διορίστηκαν από την ΕΚΤ.

Ερώτηση 10: Πότε θα έχουμε τα τραπεζογραμμάτια με το νέο σχέδιο στο πορτοφόλι μας;

Μετά την επιλογή των σχεδίων των μελλοντικών τραπεζογραμματίων ευρώ, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα αποφασίσει σχετικά με το πότε θα εκτυπωθούν και θα εκδοθούν τα νέα τραπεζογραμμάτια. Στη συνέχεια, θα χρειαστούν ακόμη αρκετά χρόνια έως ότου τα πρώτα τραπεζογραμμάτια να τεθούν σε κυκλοφορία και να φθάσουν στο πορτοφόλι μας.

Οι διαφορετικές ονομαστικές αξίες της τρέχουσας σειράς τραπεζογραμματίων ευρώ τέθηκαν σε κυκλοφορία σταδιακά στη διάρκεια αρκετών ετών. Δεν έχει ακόμη ληφθεί απόφαση σχετικά με το πότε και το πώς θα τεθούν σε κυκλοφορία τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια ευρώ.

Ερώτηση 11: Ποιος είναι ο ρόλος των πολιτών στη διαδικασία επανασχεδιασμού;

Όλοι όσοι ζουν στη ζώνη του ευρώ μπορούν να λάβουν μέρος στις δημόσιες έρευνές μας. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας να λαμβάνουν υπόψη τις απόψεις ενός ευρέος φάσματος Ευρωπαίων.

Ξεκινήσαμε τη διαδικασία με μια ποιοτική έρευνα που διενεργήθηκε στη ζώνη του ευρώ για να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις απόψεις των πολιτών σχετικά με το θέμα των μελλοντικών τραπεζογραμματίων ευρώ. Στη συνέχεια, το καλοκαίρι του 2023, καλέσαμε το κοινό να λάβει μέρος σε διαδικτυακή έρευνα σχετικά με πιθανά θέματα. Παράλληλα, αναθέσαμε σε μια εξωτερική εταιρεία ερευνών να διενεργήσει παρόμοια έρευνα με στόχο να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή εκπροσώπηση του πληθυσμού της ζώνης του ευρώ.

Μετά την επιλογή των μοτίβων και τον διαγωνισμό σχεδίου, θα καταγράψουμε τις προτιμήσεις του κοινού σε κατάλογο με τα επικρατέστερα πιθανά σχέδια. Αυτό αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2026.

Ερώτηση 12: Θα αλλάξουν τα υλικά ή το μέγεθος των μελλοντικών τραπεζογραμματίων κατά τη διαδικασία επανασχεδιασμού; Θα υπάρξουν νέες ονομαστικές αξίες;

Τα σημερινά τραπεζογραμμάτια ευρώ τυπώνονται σε χαρτί από βαμβακερές ίνες, χάρη στο οποίο αποκτούν την ειδική πυκνή υφή και στερεότητά τους. Διερευνούμε συνεχώς τρόπους για να βελτιώσουμε τη διάρκεια ζωής και να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των τραπεζογραμματίων μας.

Σκοπεύουμε να διατηρήσουμε τις ονομαστικές αξίες που παρέχει η τρέχουσα σειρά (5, 10, 20, 50, 100 και 200 ευρώ). Για να διευκολυνθεί η μετάβαση και να περιοριστεί το κόστος προσαρμογής των μηχανημάτων επεξεργασίας τραπεζογραμματίων, τα μεγέθη και τα κυρίαρχα χρώματα είναι επίσης πιθανό να παραμείνουν τα ίδια.

Ερώτηση 13: Ποιος θα αποφασίσει για το τελικό θέμα και τα τελικά σχέδια;

Η τελική απόφαση θα ληφθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο θα λάβει υπόψη τις απόψεις του ευρωπαϊκού κοινού και τις συμβουλές των ομάδων εμπειρογνωμόνων. Οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου θα ανακοινωθούν στον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ.

Ερώτηση 14: Θα ζητηθεί η γνώμη ευάλωτων ομάδων κατά τη διαδικασία επανασχεδιασμού (π.χ. ατόμων με προβλήματα όρασης);

Η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ βρίσκονται σε τακτική επαφή με διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη. Για παράδειγμα, κατά την ανάπτυξη της υφιστάμενης σειράς τραπεζογραμματίων ευρώ πραγματοποιήσαμε τακτικές διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση Τυφλών. Οι διαβουλεύσεις αυτές συνεχίζονται έκτοτε και θα συνεχιστούν σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας επανασχεδιασμού.